İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Alışveriş Hukuku |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Sümeyye Abacı/2023-03-02 | Güncelleyen : Sümeyye Abacı/2024-01-10 |
Soru: İnternet üzerinden alışverişte şöyle bir durum yaşadık:
Uygun fiyatla sadece dört adet olarak satışa konan cep telefonunun dördünü de satın aldık. Dört kişilik bir aileyiz. Satın alma öncesinde şirketi arayıp (büyük bir şirkettir) bu fiyatın doğru olup olmadığını te'yid ettirdik. Telefondaki eleman fiyatın doğru olduğu bilgisini bize verdi. Biz de ödemeyi yaptık ve satın aldık. Ürünler ve faturalarımız da geldi.
Biz telefonları kullandık. Daha sonra şirketten fiyatın yanlış yazıldığını, bundan dolayı ya ürünün fiyatını tam ödememizi ya da iadesini talep ettiler.
Biz de onlara her ürün için maliyeti karşılayacak ek bir bedel ödemeyi önerdik. Kabul etmediler. Ya tam değerini ya da iadesini istiyorlar.
Biz bu ürünleri, bize sonradan gerçek fiyatı olduğunu söyledikleri değerden satın almış olsaydık ve ürünleri kutuları açtıktan sonra iade etmek isteseydik kabul etmeyeceklerini biliyoruz.
Bu ürünleri iade etmeyi düşünmüyoruz. Bunun İslam fıkhındaki hükmü nedir? “İkâle” kapsamında değerlendirilebilir mi? (2020)
el Cevab: Satış tamamlanmış eksik bir şey yok. Fiyat şirketin personelinden sorulup tekid edilmiş. Fatura gönderilmiş. Mal teslim edilmiş. Malı satıcı geri iade etmenizi istese de siz iade etmeyebilirsiniz. Satıcı satışı tercihli olarak yapsaydı ve bunu kabul ederek satın almış olsaydınız durum değişirdi. Ama yazdığınız olayda böyle bir durum yok. Bu satışı ikale kapsamında değerlendirmemiz mümkün müdür. Hayır zira satıcı ticaretini yaptığı sattığı bir malı hata ile değerinden daha düşük fiyata sattığını iddia edip buna dayanarak bilgisi dahilinde satılan malı iade etmenizi ya da belirledikleri yeni fiyatın kalanını ödemenizi istiyor. Bu durum ve yapılan teklif ikale kapsamında değildir. İkale satışın mutlak surette feshedilmesi ya da en azından satıcı ile alıcı açısından feshedilmesi manasına gelir. Satıcı ise satışı bilgileri dahilinde tamamlanmış ve kullanılmış bir malın fiyatını değiştirmek istiyor. Ya da iade etmenizi istiyor. Her iki şıkkı size teklif etmeye hakkı yoktur. Siz satın aldığınız malı satış esasları olan icap ve kabul rükunları gerçekleştiğinden isterseniz iade edersiniz isterseniz etmezsiniz. İade ederseniz aynı gün başka bir malı almaktan sarfı nazar ettiğinizden dolayı mağdur da olabilirsiniz. Size anlaşma teklif edilseydi ve önceden tercih şartı koşulsaydı belki ikaleye bir yol olabilirdi. Firma büyük bir firmaysa bu şekilde davranmaması gerekirdi.
Soru Sahibi: Y.Aslan
Soru: Yurtdışından bir ürün aldım. Fiyatını uygun buldum. Kargoya verilmeden de şirket tarafından fiyat budur denildi. Kargoya verildi. Sonrasında satıcı bana ulaştı para birimi yanlış iptal edin diyor. Kendisi aracı şirket ile konuşup iptal etmek yerine beni ortaya koyuyor. Ben iptal etmek istemiyorum. Ödemesini yaptım. Bu durum hakkındaki fikrinizi merak ediyorum.(2023-12-08)
el Cevab: normal bir durum. Bir mağazadan yanlış yazılmış bir fiyatla ürün alsanız sonra sahibi size durumu anlatsa ya doğru hesaplamayla parasını verirsiniz ya da ürünü iade edersiniz.
Ürünü iade etmeniz mümkünse iade edin. Ya da satıcıyı kurtaracak bir ek ödeme daha yapın.