İmam Ebu Hanife’ye Göre Hz. Muhammed sas in Peygamberliğine İmanın Hükmüve Ehli Kitabın Muvahhidlerinin Durumları

Ebû Hanîfe teklifin şartlarının oluşması durumunda Hz. Muhammed (s.a.s.)’in peygamberliğine imanın, iman rükunlarından olduğu kanaatindedir.[1] Peygamberlerin peygamberliklerine imanı; imanın olmazsa olmaz şartlarından olarak nitelemesi, Allah’ı birleyen ama Hz. Muhammed (s.a.s.)’in peygamberliğine iman etmeyen birisinin kafir olduğuna dair fetva vermesi onun bu görüşte olduğunun en belli başlı delillerindedir. [2]

Ebû Hanîfe Allah’ı birlediğini ama Hz. Muhammed (s.a.s.)’in peygamberliğine iman etmediğini söyleyen birisinin kafir olacağı kanaatindedir.

Ona göre, Allah’ı birleyen, O’na şirk koşmayan, O’nu tanıyan, kemal sıfatlarla muttasıf olduğunu, noksan sıfatlardan münezzeh olduğunu bilen birisi Allah’ı bu inanç esasları çerçevesinde anlatan birisine ve onun peygamberliğine iman etmemezlik etmez. Bir kimsenin Allah’ı tanıdığını ve birlediğini söyleyip aynı şeylere davet eden bir peygamberin peygamberliğinin inkarı; ya Allah’ı tanımadığına, ya da tanıdığını zannettiğine ama aslında tanımadığına delalet eder.

İmam Ebû Hanîfe’nin bu durumda olan bir insanın Allah inancının mahiyeti sebebiyle Hz. Muhammed’e küfrettiğini söylemesi; Allah’a bizim inandığımız manada iman eden bir hıristiyanın Hz. Muhammed’e iman etmese bile mü’min olup cennete gireceği görüşünde olduğuna asla delalet etmez. Onun vurgulamak istediği bu durumda olan bir insanın küfrünün esasta Allah’a olduğu ve buna binaen de rasûl’una iman etmekten kaçıdığıdır.

Ebû Hanîfe’nin mezkûr sözüyle kasdının ifade ettiğimiz mana olduğuna delilimiz şudur: “Allah Ehl-i Kitap hakkında “kendilerine kitap verilenler onu (rasûlullahı) çocuklarını bildikleri gibi bilirler. Kendi nefislerini hüsrana uğratanlar buna rağmen iman etmezler.” [3]buyurmuştur. İmam Ebû Hanîfe bu ayetle istidlal ederken şöyle demiştir:

“Bizce iman dil ile ikrar, kalb ile tasdiktir. Tek başına ikrar imanın tahakkuku için yeterli değildir. Yeterli olacak olsaydı bundan münafıkların mü’min olmaları gerekirdi. İkrarsız ve tasdiksiz tek başına Allah’ı birlemek de imanın tahakkuku için yeterli değildir. Şayet yeterli olacak olsaydı Ehl-i Kitab’ın mü’min olmaları gerekirdi. Halbuk Allah munafıklar hakkında “Allah münafıkların yalan söylediklerine şehadet eder”[4] demiş, Ehl-i Kitab hakkında da: “Kendilerine kitap verilenler onu (rasulullahı) çocukalrını bildikleri gibi bilirler. Kendi nefislerini hüsrana uğratanlar buna rağmen iman etmezler” [5]demiştir. [6]

Görüldüğü gibi İmam Ehl-i Kitab’ın çocuklarını bildikleri gibi Hz. Muhammed’in son peygamber olarak göndereceği gerçeğini bilmelerine rağmen bunu ikrar ve tasdik etmemeleri sebebiyle kafir olduklarını söylemektedir.

Ebû Hanîfe’nin Allah’ı birledikleri halde Hz. Muhammed’in peygamberliğine iman etmeyenlerin kafir olduklarına dair diğer delilleri özetle şunlardır:

Allah teala bütün insanları kıyamet günü Tevhid’den hesaba çekecektir. Tevhid; Allah’ın hiçbir şeyde ortağı olmadığına inanmak ve ikrar etmek, meleklere, kitaplara, rasullere ve diğer altı esasa imandır. Rasullere iman da bu erkandan birisidir. Dolayısıyla Hz. Muhammed’in risaletini inkar tevhidin iptali olacağından küfürdür. [7]

Allah Rasulü, Ehl-i Kitab’tan bir komşusunu imana davet ederken Allah’ın bir olduğuna ve kendisinin de rasulü olduğuna şehadet etmesini istemiştir. Ehl-i Kitab’tan olmak ve Allah’ı birlemek cehennemden kurtuluş için yeterli olacak olsaydı, Allah Rasulü (s.a.s.) ona iman telkin ederken “Lâ ilâhe illallah” ile birlikte “Muhammedun Rasulullah” şehadetinde bulunmasını telkin etmezdi. Bu telkini yaptığına göre Ehl-i Kitab’ın imanlarının sahih olması ve cehennemden kurtuluşları “Lâ ilâhe illallah, Muhammedun Rasulullah” şehadetini yapmalarına bağlıdır. [8]