İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Boşanma,Evlilik |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2014-11-14 | Güncelleyen : Sümeyye Abacı/2023-02-04 |
Soru: Medeni Kanunlara Göre olan Boşanma Dini Açıdan Geçerli midir? Resmi olarak boşanmış ve ayrı yaşayan eşler, koca dinen karısını boşamasa hala o erkeğin nikahı altında mı sayılır?
el Cevab: Bu sorunun cevabı uygulama alanındaki engeller sebebiyle zordur.
Medeni Nikahla (Belediye Nikahı). Dini Nikah farklı esas ve kurallara dayandığından Medenii Kanunlara Göre Olan Boşanma. Dini Açıdan da Boşanma Kurallarına uyarsa geçerli Olur. Uymazsa ayrıca ''boşama'' yapılması gerekir.
Medeni Evlilik-Boşanma ile Dini Evlilik-Boşanma Arasındaki Bazı Farklar:
-En temel fark; Medeni Nikahın Laik-Demokratik-Dinler Üstü ve İnsan Yapımı Kurallara dayanmasıdır.
Dini Nikah; sadece Allah ve rasulune iman gereği olarak. Onların emrettikleri çerçevede gerçekleştirilen Nikah akdidir.
Medeni Boşama ile Dini Boşama normları ve şartları arasındaki farklar da, yine bu köken ve etken sebep farklılığının zorunlu gereği olarak farklılık arzeder.
-Medeni Mahkemelerin Medeni hukuk çerçevesinde yapacakları ictihatlar ya da verecekleri boşanma kararları. Medeni Hukuk Kararlarıdır. Aynı şekilde Belediye Nikahları da dini standartlara uymuyorsa Medeni Nikahlardır, yani dini açıdan geçerli olmayan fasid akidler gibidir.
Dini Nikahların Medeni açıdan geçerlilikleri ise; medeni hukukun gereklerine uygun olup olmamalarına göre gerçekleşir ya da gerçekleşmez.
Dini nikah şartlarına uyan evlilik akitleri de, medeni açıdan geçerli kabul edilmese de dini açıdan geçerlidirler. Boşanmalar da medeni hukuk açısından -resmi olarak işlem yapılmadığı için-geçersiz olsa da dini açıdan evliliği sonlandırır.
-Medeni Hukukta evlenilecek şahıslarda kısıtlama kapsamında olmayan evlilikler dini açıdan yasak olabilir.
Medeni Hukuk açısından 4 evlilik yapması yasaktır. Ama dini açıdan bir erkek aynı anda 4 kadınla evli olabilir.
-Bir erkek eşini bir şekilde şahitlerin huzurunda boşarsa boşama geçerlidir. Dinimizdeki hakimin boşama kararı vereceği durumlardan biri oluşursa, bunu bir yetkili din alimi gurubu doğrularsa herhangi medeni bir mahkeme hakiminin eşleri boşaması esas alınarak kadın eşinden boşandığını ilan edebilir. İddet gibi gereklilikleri yapar...
-Ama uygulama alanındaki sıkıntılar, hasımlaşan eşlerin hatalı davranmaları yalan şahitlikte bulunmaları gibi çok sayıda sorun gündeme gelecektir. Bu sorunun cevabını yakınınızdaki bir din alimiyle çözebilirsiniz.
Mülahaza: Eşimle bir yılı geçik bir süredir ayrıyız boşanma davamız hala devam ediyor ve benden boşanmak istemiyor. Dini nikahımız kimileri 3 ay sonra düşer kimileri bir yıl sonra düşer kimileri de kocan boş ol demedikçe düşmez diyor.
Benden ayrılmak istemediği için eminim ki bana da boş ol demez. Önümüzdeki salı günü büyük bir ihtimal resmi olarak da boşanacağız. Bu konu hakkında bilgi verir misiniz?
el Cevab: Allah katında en sevimsiz helal boşanmaktır. Kadının eşinden kendisini boşamasını istemesi de öyledir. Erkeğin meşru bir sebep olmadan eşini boşaması da öyledir. Bununla birlikte kadının da erkeğinde belli sebeplerden dolayı boşanmayı talep etme ve boşanma hakları vardır. Bu bir iki saatlik konuşmayı gerektirecek kadar geniş bir konu. Sorun nedir tafsilatlı olarak yazarsanız size kanaatimi söylerim.
NOT: Konuyu sağlıklı algılayabilmek için;
-Nikah ve tanımı, nikahın meşruiyet şartları
-Kadın ve erkeğin birbirlerine karşı sorumlulukları
-Evlilikte her anlaşmazlık durumunda boşanmanın gündeme gelmemesi gereğini ispat eden dini ölçüler. Eşlerden birisinin boşanmak istemesi durumunda hangi sebepler dikkate alınır hangilerine sabredilir. (Ya da sabredilmesi tavsiye edilmiştir.)
-Boşanma nedir ve sünnete uygun boşanmanın edepleri, boşama hakkının erkeğe ait olduğu haller
-Kadının boşanma istemesinin caiz olduğu haller.
-Şahitlerin huzurunda olmayan boşanma ve bunun erkek tarafından inkar edilmesi durumu
-Hakimin boşama yetkisini kullanarak eşleri boşaması.
-Gayri İslami yönetimlerde yaşayan Müslümanların hakim boşaması gereken durumlarda nasıl davranacağı.
-Medeni mahkemelerin verdiği boşama kararlarının hangi hallerde geçerli olacağı...
gibi konuları bilmek gereklidir...