Fethu’l-kadîr li’l-’âcizi’l-fakir

Burhâneddin el-Merginânî’nin el-Hidâye adlı eserinin şerhidir. İbnü’l-Hümâm’ın, hocası Kariülhidâye’den on dokuz yıl boyunca el-Hidâye okuduktan sonra’da 829 (1426) telifine başladığı, ancak vefatıyla eksik kalan bu eserini, “Kitâbü’l-Vekâle”den itibaren Kadızâde Ahmed Şemseddin (ö. 988/1580) Netâ’icü’l-efkâr fî keşfi’r-rumûz ve’l-esrâr adıyla tamamlamıştır. el-Hidâye’nin en önemli şerhlerinden biri olan ve özellikle hadislerin değerlendirilmesiyle dikkat çeken eserde (bk. el-HİDÂYE) İbnü’l-Hümâm mezhepler arası ihtilâflı konuları geniş bir şekilde tartışmış ve sadece Hanefî mezhebi içindeki farklı ictihadlarda değil diğer mezheplere ait görüşler arasında da tercihlerde bulunmuştur. Çeşitli baskıları gerçekleştirilen Fethu’l-kadîr’in (I-IV, Leknev 1292, Kadızâde’nin tekmilesiyle birlikte; I-VIII, Bulak 1315-1318; I-VIII, Kahire 1356, Kadızâde’nin tekmilesi, Bâbertî’nin el-Hidâye şerhi ve Sâdî Çelebî’nin buna hâşiyesiyle birlikte; I-IX, Kahire 1306, 1319, anılan eserler ve Kurlânî’nin el-Hidâye şerhiyle birlikte; I-X, Kahire 1970, Kadızâde, Bâbertî ve Sâdî Çelebi’nin eserleriyle birlikte) konu indeksi de yapılmıştır (Fihrisü Fethi’l-kadîr şerhi’l-Hidâye, Küveyt 1407/1986). Kâtib Çelebi, Ali el-Karî’nin Fethu’l-kadîr’e bir hâşiye yazdığını, İbrâhim el-Halebî’nin de eseri bir cilt halinde ihtisar ettiğini söyler (Keşfü’z-zunûn, II, 2034).