Hit (5057) K-10

Ahlakul Eşraf

Yazar Adı : Ubeyd ez Zakani el Kazvini İlim Dalı : Tasavvuf
Kitap Dili : Farsça Kitap Tipi :
Konusu : Sitedeki Kayıt Türleri :
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2008-01-11 Güncelleyen : Fıkıh Dersleri/2014-07-23

Ahlaku'l-Eşraf

Farsçadır.740 (1339) yılında kaleme alınmıştır: müellifin mensur eserlerinin en önemlisi sayılır.

Eser adıyla Nasîrüddfn-i Tüsinin Evsâfü'l-eşraf'ını andırırsa da gaye ve muhteva itibariyle ondan farklıdır. Ese­re bu ismin verilmesinde mahirane bir alay ve edibane bir kınama sezilmekte­dir.

Zâkânî bu kitabında Sadînin Gülistân 'ında kullandığı üslûbu taklit et­meye çalışmış, ancak onun kadar başa­rılı olamamıştır.

Eserin en önemli özelliği ; müellifinin , kendi devrin­deki yönetici kadronun ve onların yo­lunda gidenlerin İslâmî esaslara saygılı olmadıklarını, fazilet olarak telakki et­tikleri şeylerin hiçbir ahlâkî yönü bulun­madığını çekinmeden ve bir edibe ya­raşır şekilde ortaya koymasıdır.

Ubeyd-i Zâkânî. Ahlâku'l-eşrafm önsözünde gerçek eşrafın (şerefli kişiler) kimler olduğunu belirttikten sonra, bunların özellikle hikmet, şecaat iffet ve adaletten ibaret dört te­mel fazilette en üst seviyeye çıkmak için büyük gayret sarfettiklerini anlatır.

Ahlâku'l-eşraf ; hikmet, şecaat iffet adalet sehavet hilim ve vefa. haya. doğruluk, merhamet ve şefkat konula­rının işlendiği yedi bölümden (bab) mey­dana gelir.

Her bölümde, önce "neshedilmiş mezhep" ele alınarak mensupla­rının o bölüme konu olan faziletlerinin tarifi yapılır; eski düşünürlerin ve İslâm büyüklerinin bu husustaki görüşleri sıralanır. Daha sonra "tercih edilmiş mezheb'e geçilir ve bu telakkinin, zamanın büyükleri ve ileri gelenlerinin ahlâkına hâkim olan insanlık dışı davranışlar ve kötü düşüncelerden ibaret olduğu göz­ler önüne serilir.

Kısaca müellif. Allah ve Resulü'nün hükümleri yerine sultan­ların ve emirlerin buyruklarının hâkim kılındığını ve "yüce Allah doğru söyledi" esasının yerine "emîr doğ­ru söyledi" prensibinin geçerli hale gel­diğini anlatır.

Ahlâku'l-eşrâf'ın yedi babı. Cengiz Han ile halefleri zamanında ve özellikle İlhanlılarla Timur saldırısı arasındaki fetret devirlerinde hüküm süren her türlü rezalet ve kötülükleri huy edinmiş yönetici kadro ile onlara kayıtsız şartsız boyun eğen veya boyun eğmek zorunda kalanların durumlarını yansıtan yedi ay­na gibidir. Eskiden beri Avrupalılar'ın ve özellikle Osmanlılar'ın dikkatini çe­ken ve müellifin Külliyyât' ve Müntehab-ı Letâ'if içinde çeşitli zamanlar­da basılan eserinin henüz ilmi bir neşri yapılmamıştır.

BİBLİYOGRAFYA:

Ubeyd-iZâkani. Ahlâkuleşraf [Kûlliyyât içinde, nşr. Abbas ikbâl-i Aşılyani). Tahran 1332 hş., II. 8-31; a.mlf.. Mûntehabı Letâ'if (nşr H. Isfahanı—M Ferte). İstanbul 1303, s. 7-31; Abbas ikbâl-i Aşüyani, Külliyyat (Ubeyd-i Zâkâni). Tahran 1332 hş.. I. Mukaddime; Ethem. Tatli Edebiyyât, s. 118 119; Safa. Edebiyyat, III/2, s. 1270-1272; Tahsin Yazıcı. "Ubeyd-i Zâkânî-l Kazvini", İA, XIII, 2; P. Sprachman, •Aklâq al-Asrâf. Elr., I, 723-724.

M. NazİF Şahİnoglu

...
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort