İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Boşanma |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : /2029-03-16 | Güncelleyen : /2019-05-18 |
Soru: Erkeğin boşama hakkını kadına vermesine ne denir? Böyle bir şey var mıdır?
el Cevab: Allahın kadına vermediği bir hakkı erkeğin kadına vermesi kebiradır.
Kadının bu tür bir hak peşinde koşması da kebiradır.
Kadın evliliğe karar verme noktasında yüzde yüz hürdür. Ayrılmak gerektiğinde mahkemeye başvurup meşru sebepler göstererek istediği zaman boşanabilir.
Erkeğin de kadının da dini bir geçerli gerekçe olmadan boşanmayı istemeleri ''en sevimsiz helal olarak nitelenmiştir''.
- Erkeğin eşine vekâlet vermesini boşama hakkı vermek olarak algılayanlar vardır. İşin neticesi itibarıyla böyle bir yetki kadına veya vekile verilirse buna göre boşama yapılsa boşanma gerçekleşir.
Soru: Evlenme akdinin kuruluşu esnasında veya evliliğin devamı sürecinde kocanın hanımına boşama yetkisi vermesine TEFVİDU'T-TALAK denir... el-kaynak; islam hukukuna giriş= klasik fıkıh literatürü konu ve kavramları
-İftida denir. Talak suresinde "kadının kendini küçük bir karşılıkla kurtarması..." diye geçiyor ilk ayette olması lazım
-Hocam, ismet hakkı diye biliyordum ben yanlış mı? Osmanlı'da kullanılmış çok saray mensubu hanımlarca? Ve de nikah akdi yapılırken eğer kadın "ismet hakkı bende olsun" diye şart koşarsa, bu maddenin nikah akdine ilave edilebileceği bilgisi var bende?
el Cevab: Hanefi fukahası ve diğer fakihler bu konuda açık ifadelerle fetvalar vermişlerdir.
''Kadın Boşama yetkisine sahip değildir. Bu yetki erkeğe aittir''. [1]
Kadın eşini boşasa bunun bir geçerliliğinin olmadığı asrı saadetten günümüze bilinen bir olgudur. Kadının boşama ifadeleri de kullanması geçersizdir. [2]
Aşağıdaki maddeler konuyu sizlere daha anlaşılır kılacaktır:
1- Ayeti kerimelerde ve hadisi şeriflerde kadınlara boşama yetkisi verilmemiş. Asrı saadetten günümüze hiçbir kadın erkeklerin kullandığı gibi bir boşama yetkisi kullanmamıştır.
2- Erkeğin kadına boşama etkisi vekâlet verme manasında da örnek müminler neslinde yoktur.
3- Bu arayış medeni hukuktaki şer’i olmayan hakların islâm hukukuna sokulma gayretidir. Bu açıdan ilhaddır.
4- Efendimize intikal eden boşama ve boşama talepleri incelendiğinde kadınların böyle bir yetkisinin olmadığı açıkça görülecektir.
5- Erkeklerin ilk evlilik akdi sırasında evlenecekleri eşlerine boşanma vekâleti vermeleri suretiyle kadına istediği zaman erkekten ayrılma yetkisinin dolaylı olarak verilmesi ve bunun hukuk normu haline getirilmesi Allah’ın dininde ilhaddır. Allah’ın vermediği bir yetkiyi kadınların almaya çalışması da aynıdır.
6- Böyle bir şart koşulsa bile nikah akdi sahih olur Allah’ın kitabında olmayan şart batıl olur ve erkeği de mahkemeyi de bağlamaz.
Mülahaza: Neden Osmalı da kullanılmış ki o zaman? Fetvasız hareket etmiyorlardı onlar?
el Cevab: Osmanlı devletinin yöneticileri ve önde gelenleri şer’i ilimler açısından fetva ve islâm da doğruyu tesbit makamı değillerdir.
- Bugün diyanet işleri başkanlığı da onca kıymetli hizmetine rağmen fetva mahalli değildir.
- İlahiyat fakülteleri ve oradaki hocalar da fetva mahalli değildir. İçlerinden ilmi birikim sahibi olan ve Allah korkusu ve ilmi ehliyeti olanlara fetva sorulabilir o kadar.
Osmanlı Devleti (Allah salih amellerini kabul etsin) çok sayıda fazileti yaşamış ve yaşatmış bir devlettir. Bununla birlikte her devlet gibi hatalar da yapmış olabilir. Doğruluk ve yanlışlık ölçüsü değildir.
Bosnalı Kadıasker Kemaluddin el Beyadi mutebahhir büyük alim fakih ve akaid alimidir. Kadı iken bir zengin ailenin mensubu hanıma delillerle sabit olunca had cezası vermek istemiş onlarca engellemeyle ve tehditle karşılaşmıştır. Haddi uygulayınca görevden azledilmiştir.
Soru Sahibi: Leyl-i Efruz
Soru: Hocam nikahtaki 3 talak hakkının 1 tanesini bayan alırsa herhangi bir sakıncası olur mu? (5 Mayıs 2014)
el Cevab:
Kadının talak hakkı alması diye bir olgu (hak verilmesi) islam da yoktur.
-Kadının evliliği sona erdirmek için mahkemeye başvurma yetkisi vardır. Bu yetki meşru sebeplere dayanıyorsa mahkeme tarafından isteği onaylanıp nikah akdi feshedilir. Meşru sebeplere dayanmıyorsa mahkemenin nikah akdini feshetme yetkisi yoktur.
-Erkek kadına vekalet verirse ve bu vekalet boşama işlemi yapmayı da içeriyorsa, kadının kendisini eşinden boşamasının gerçekleşeceğine kanaat getiren fakihler vardır. Ama bu vekalet diğer bütün vekaletler gibi vekalet veren tarafından istenildiği zaman iptal edilebilir bir vekalet olduğundan ve yine eşten (erkekten) izin alınmadan gerçekleşmediğinden bu yöntemle kadının kendisini boşamasından ''kadının boşama hakkı'' olarak bahsedilmesi doğru olmaz. Bu vekilin boşamasıdır.
Mülahaza: Saniye Baykal
Kadın nikahta talak hakkının 1 tanesini isteme hakkına sahiptir. Fetevayi hindiye kitabının 3 ciltine bakabilirsiniz.
el Cevab: Bir söz söyleyince metnini, varsa cilt ve sayfa nosunu da yazmalısınız.
Özellikle de Fetava Hindiyye matbu bir kitaptır. Piyasada vardır.
[1] el Kasani, Bedaius Sanai II.326 ;
[2] Hanbeli mezhebi için bk. el Behuti, Şerh Muntehal İradat III.74;
Maliki mezhebi için bk. el Baci, el Munteka IV.47-48;
Şafii mezhebi için bk. el Heytemi, Tuhfetul Muhtac III.8