Soru: Yatsı namazlarında ilk dört sünnet kılmak bilinmiyor hadislerde yokmuş bir ilahiyat profesörü yatsının ilk dört sünnetini kılmayın demiş…

el Cevab: 
Yatsı Namazının 4 Rekatlık Sünneti Hakkında; (Bint-i Amr Hint Ve alıntıladığı yazıya dairdir.)
Yazınızı ve yaptığınız alıntıyı okudum. Hanbeli -selefi bakış açısıyla yazılmış bir alıntı yapmışsınız. İçeriği ilim tahsil etmiş bir insanın ifadelerini barındırmakla birlikte ilim meclislerinde mezhepler arası tartışmalı konuların inceleneceği bir ortama daha uygun. Bu gurubun hizmet formatına ve hitab ettiği insanlara uygun değil. Bununla birlikte asağıdaki ana konulara dikkatiniz çekeceğim.

1-Müctehidler ve mezhepleriyle amel ederken, müctehidlerden birine fetva sorup amel etmek caizdir. 4 mezhep uleması delillerini bilmese de delillere bakma yeteneği olmayan avamın, herhangi bir müctehidin ictihadına uyarak Allah’a kulluk edebileceğinde ittifak halindedir. 
İlim talebeleri delilin kuvvetli olduğuna kanaat getirdikleri alimin fetvasına tabi olabilirler.
 

2- ''Yatsı namazının farzından evvel kılınan dört rekat namaz sünnet değil bid’attır'', sözü'nün tashihe ihtiyacı vardır. 
İtiraz edilen ilim camiası hanefilerdir. Ve hanefi fukahası bu namazı  müekked olmayan sünnet şeklinde nitelemektedir.

İlmihal kitaplarındaki bu ifadeler mufassal kitaplarda daha nettir. Yatsı namazından önceki iki ya da 4 rekat sünnet gayrı müekkeddir. Gayrı müekked sünnet ;müstehap manasındadır.
Müstehaplık; efendimizin sürekli kılmadığı bazen kıldığı ya da daha geniş manasıyla kılınmasına sukut ettiği ya da dolaylı olarak kılınmasını tavsiye ettiği şeylere denir.

Bu bağlamda metin kitaplarında sünneti, gayri müekked olarak geçse de mufassal kitaplarda durum açıktır. Avama öğretilirken de gayri müekked sünnet olarak öğretilir zaten.

Günümüz de özellikle hadisle amel etme gayretinde olan bazı ilim adamları ve ilim talebini tamamlamamış ya da diğer ilim adamlarının kavramlarına tam vukufiyet kesbetmemiş olanları alıntı yaptığınız şahısta olduğu gibi meseleyi doğru zemininin dışına çıkarabilmektedirler. Yazının içeriğindeki hemen hemen her şey doğru olmakla birlikte bakış acısı ve bu doğruların bazılarının delil olarak kullanıldığı anlayış tarzı terbiyesiz ve saygısızdır. 
Haklarında konuşulan insanlar büyük ilim adamlarıdır. Ve onların istılahları dikkate alınmadan ilmi eleştiri sınırında kalması gereken eleştiri, bidat ve dalalet nisbetine vardırılmıştır. 
Suudi Arabistandaki eğitim kadrolarının; - kitap ve sünnetle amele dönüş ve bidatler ve hurafelerin temizlenmesini kendilerine misyon edinirken kullandıkları ifadelerden olan -''herkes hata edebilir masum yalnızca rasulullahtır. Hak şahıslarla bilinmez şahıslar hakla bilinir'' vs kullandıkları bazı değerler, işte bu yazdığınız üslupla ilim talebelerinin kendilerinden daha büyük ilim adamlarına terbiyesizlik etmelerine ve dini değerlerin yorumlanmasında bu tür çarpıklıklara yol açmaktadır.

3- Hanbeli fakihlerinin büyüklerinden İbn Teymiyye bu konu kendisine sorulduğunda, üç sahabiden gelen kendisince güçlü rivayetleri esas alarak ravatip sünnetler arasında ikindi ve yatsı namazlarının öncesinde kılınan dörder ya da ikişer rekat namazların olmadığını, ikindi namazını öncesinde ki namazın dayandırıldığı rivayetin zayıf olduğunu yatsı namazının öncesinde ki kılınan namazın ise genel izin ve ya teşvik çerçevesinde kılınırsa caiz olacağını söylemektedir.

Bu ibn Teymiyyenin konuya bakış acısıdır. Meseleyi bu şekilde yorumlamıştır. Onun karsı çıktığı sünnet denilmesidir. Daha dakik bir ifadeyle müekked sünnet denilmesidir. Zaten Hanefi fukahası da kendi kavramlarıyla olayı nitelemişler ve müekked sünnet değil gayri müekked sünnet demişlerdir. 
Gayri müekked sünnetten kasıtları da hemen hemen ibn Teymiyyenin kullandığı manaya yakındır. 
İbn Teymiyyenin günümüzdeki mukallidlerinden Suudi Arabistan eski müftüsü Abdulaziz b Baz da hemen hemen aynı ifadelerle konuyu cevaplamış ve ibn Teymiyye’den biraz daha insaflı davranıp ikindi namazının öncesindeki sünneti itiraf etmiştir. 
Yatsı öncesindeki sünnete de asağıda alıntıladığım üzere hasen demiştir.

Yine ondan sonraki kuşaktan olan Abdullah Cibrin’de konuyla alakalı soruya verdiği cevapta , bu namazı (yatsının ön sünnetini kasdediyor) kılmakta bir beis yoktur. Bidat olarakta nitelenmez bu çünkü gece kılınan namazlar gecenin başından sonuna kadar herhangi bir vakitte iki rekat iki rekat kılınabilir. Bu namazlara hiçbir surette bidat denmez. Bu namazlarla ilgili hadislerden zayıf olanlar da vardır ki zayıflıkları turuklarının birbirini güçlendirmesiyle gider. Hasen derecesinde olanlar vardır… İctihad meselelerinde müctehidlere inkar edilmez. Demektedir.

وإن صلى أربع ركعات قبل صلاة العصر واثنتين قبل صلاة المغرب واثنتين قبل صلاة العشاء فحسن لقوله،صلى الله عليه وسلم:(رحم الله امرءا صلى أربعا قبل العصر).رواه أحمد وأبو داود والترمذي وحسنه،وابن خزيمة وصححه،وإسناده صحيح، لقوله:عليه الصلاة والسلام:(بين كل أذانين صلاة بين كل أذانين صلاة ثم قال في الثالثة لمن شاء).رواه البخاري،والله ولي التوفيق

Bir müslüman ikindiden önce 4 rekat akşamdan önce iki yatsıdan önce 4 rekat kılsa ve bu amelinde Allah ikindiden önce 4 rekat namaz kılana rahmet etsin, (ki bu hadisi İmam Ahmed Ebu Davud Tirmizi ibn Huzeyme rivayet etmişler Tirmizi hasendir, demiş ibn Huzeyme’de sahihdir demiştir.) hadisiyle ve her ezanla ikamet arasında namaz vardır (3 defa ) tabii bu vakitte namaz kılmak isteyene… şeklindeki (Buhari hadisidir) hadise dayanarak bu namazları kılarsa bu hasendir.

4- Sünnet kavramı sadece belli bir grup ilim adamının uhdesinde değildir. 
Efendimizin fiilleri sözleri ve takrirleri de sünnet bağlamında ele alınır.

Çogu ilim adamı ve müctehidler; Sahabenin amelini de, sünnetten aslı vardır kanaatine ulaşırlarsa (Allah rasulüne dayandırmasalar bile) sünnet kapsamında kabul etmişlerdir.

5- Bu namazların sünnet olarak nitelenmesi bir kavramdır. Namazların aslı,(aslı kelimesinden, dini ilimler açısından delili olmasını kasdediyorum) ifade ettiğim çerçevede vardır. Ve konunun bidatle alakası yoktur.

Dalalet olsa olsa konuya sağlıklı bakamayıp ümmeti Muhammed’den bir grup ilim adamını bidatçilik ve dalaletle itham eden ham anlayıştadır.

6-İbn Teymiyye’ nin İbn Baz’ın ve Cibrin’in görüşlerinin metinleri;

)وأما قبل العصر، فلم يقل أحد أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يصلي قبل العصر إلا وفيه ضعف، بل خطأ كحديث يروي عن على أنه كان يصلي نحو ستة عشر ركعة، منها قبل العصر، وهو مطعون فيه فإن الذين اعتنوا بنقل تطوعاته كعائشة وابن عمر بينوا ما كان يصليه، وكذلك الصلاة قبل المغرب وقبل العشاء لم يكن يصليها لكن كان أصحابه يصلون قبل المغرب بين الأذان والإقامة، وهو يراهم فلا ينكر ذلك عليهم.
وثبت عنه في الصحيح أنه قال: (بين كل أذانين صلاة، بين كلا أذانين صلاة)، ثم قال في الثالثة: (لمن شاء)؛ كراهية أن يتخذها الناس سنة فهذا يبين أن الصلاة قبل العصر والمغرب والعشاء حسنة وليست بسنة،
فمن أحب أن يصلي قبل العصر كما يصلي قبل المغرب والعشاء على هذا الوجه، فحسن. وأما أن يعتقد أن ذلك سنة راتبة كان يصليها النبي صلى الله عليه وسلم كما يصلي قبل الظهر وبعدها وبعد المغرب، فهذا خطأ(. ابن تيمية

ويستحب لكل مسلم ومسلمة أن يصلي قبل صلاةالظهرأربع ركعات وبعدها ركعتين وبعد صلاة المغرب ركعتين وبعدصلاة العشاء ركعتين وقبل صلاة الفجر ركعتين الجميع اثنتا عشرة ركعة،وهذه الركعات تسمى الرواتب لأن النبي صلى الله عليه وسلم،كان يحافظ عليها في الحضر،أما في السفر فكان يتركها إلا سنة الفجر والوتر فإنه كان عليه الصلاة والسلام يحافظ عليهما حضرا وسفرا،ولنا فيه أسوة حسنة،لقول الله سبحانه:(لقد كان لكم في رسول الله أسوة حسنة).وقوله،عليه الصلاة والسلام:(صلوا كما رأيتموني أصلي).رواه البخاري. والأفضل إن تصلي هذه الرواتب والوتر في البيت فإن صلاها في المسجد فلا بأس لقول النبي صلى الله عليه وسلم:(أفضل صلاة المرء في بيته إلا الصلاة المكتوبة).متفق على صحته .
والمحافظة على الركعات من أسباب دخول الجنة:لما ثبت في صحيح مسلم عن أم حبيبة-رضي الله عنها-أنها قالت:سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم،يقول:(ما من عبدمسلم يصلي لله كل يوم ثنتي عشرة ركعة تطوعا غير فريضة إلا بنى الله له بيتا في الجنة).وقد فسرها الإمام الترمذي في روايته لهذا الحديث بما ذكرنا وإن صلى أربع ركعات قبل صلاة العصر واثنتين قبل صلاة المغرب واثنتين قبل صلاة العشاء فحسن لقوله،صلى الله عليه وسلم:(رحم الله امرءا صلى أربعا قبل العصر).رواه أحمد وأبو داود والترمذي وحسنه،وابن خزيمة وصححه،وإسناده صحيح، لقوله:عليه الصلاة والسلام:(بين كل أذانين صلاة بين 
كل أذانين صلاة ثم قال في الثالثة لمن شاء).رواه البخاري،والله ولي التوفيق..ــ(

عبد العزيز بن عبد الله بن باز