Hit (1313) Y-4784

Taberi, Tahir b. Abdullah b. Tahir

Künyesi : Ebu't-tayyib Lakabı :
Tabakası : E-Posta :
D.Yeri : Taberistan D.Tarihi : 959
Görevi : Fakih Uzm.Alanı : Fıkıh
Görev Aldığı Kurumlar : Mezuniyet :
Bildiği Diller : Arabça, Farsça Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak :
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2014-11-27 Güncelleyen : /0000-00-00

Taberî,Ebü’t-Tayyib Tâhir b. Abdillâh b. Tâhir et-Taberî (ö. 450/1058)
Şâfiî fakihi.

348 (959) yılında Taberistan’a bağlı Âmül’de doğdu. Memleketinde Ebü’l-Abbas İbnü’l-Kas’ın seçkin talebesi Ebû Ali Hasan b. Muhammed ez-Zücâcî’den fıkıh dersleri aldı. Tahsilini ilerletmek için gittiği Dînever’de Ebü’l-Kasım Yûsuf b. Ahmed b. Kec’den fıkıh, Cürcân’da Muhammed b. Ahmed el-Gıtrîfî’den hadis ve Ebû Sa‘d İsmâil b. Ahmed el-İsmâilî’den fıkıh, İsferâyin’de Ebû İshak el-İsferâyînî’den usûl-i fıkıh okudu. Nîşâbur’da dört yıl Ebû İshak el-Mervezî’nin talebesi Ebü’l-Hasan el-Mâsercisî’nin derslerine devam etti.

Daha sonra Bağdat’a gitti. Dârekutnî, Mûsâ b. Arefe, Muâfâ en-Nehrevânî, Ali b. Ömer el Harbî’den hadis, Abdullah b. Muhammed el-Bâfî’den ileri düzeyde fıkıh dersleri aldı; Ebû Hâmid el-İsferâyînî’nin ilim meclisine katıldı.

Çok geçmeden Irak bölgesin de Şâfiî mezhebinin otoritesi haline geldi ve Irak Şâfiî fukahası ondan mezhep fıkhını öğrenip sonraki kuşaklara aktardı.

Talebeleri arasında Hatîb el-Bağdâdî, Ebû İshak eş-Şîrâzî, İbnü’s-Sabbâğ, İbn Mâkûlâ, Ebû Ma‘şer et-Taberî ve Ebû Nasr Muhammed b. Muhammed el-Ukberî gibi âlimler anılır.
Kendisine on yıl kadar talebelik yapan gözde öğrencisi Ebû İshak eş Şîrâzî’yi önce kendi ders halkasında, 430 (1039) yılından itibaren başka bir mescidde fıkıh okutmakla görevlendirdi.
Bağdat’ta Bâbüt tâk kadılığına getirildi. Hanefî kadısı Hüseyin b. Ali es-Saymerî’nin vefatıyla (436/1045) boşalan Kerh kadılığı da kendisine verildi, ölünceye kadar bu görevi sürdürdü.
19 Rebîülevvel 450 (16 Mayıs 1058) tarihinde vefat etti ve ertesi gün Bâbüharb Mezarlığı’na defnedildi.

Taberî “ashâbü’l-vücûh”tan olup mezhep içinde önemli bir konuma sahiptir.
Nevevî, Şâfiî fakihleri içinde üslûbu ondan daha güzel olan birini görmediğini belirtir (elMecmûc, I, 509).
Fıkıh yanında usul, cedel ve hilâf konularında da iyi bir donanıma sahipti. Diğer mezhep ileri gelenleriyle yaptığı ilmî münazaralarda kendi mezhebini başarıyla temsil etmiştir.

Tâceddin es-Sübkî, Taberî’nin biri Hanefîler’in Belh fukahasından Ebü’l-Hasan et-Tâlekanî, diğeri dönemin Bağdat Hanefî otoritesi kabul edilen Kudûrî ile girdiği iki münazarayı nakleder (Tabakât, IV, 245-252).
Şîrâzî hocası Taberî’yi gördüğü en nitelikli âlim diye niteler. İleri yaşına rağmen zihnî melekelerinde herhangi bir bozukluk meydana gelmediğini, son yıllarına kadar ilmî faaliyetlerini sürdürdüğünü ve fetva verdiğini kaydeder.
Ebü’l-Vefâ İbn Akil de Taberî’yi görme ve kendisiyle sohbet etme şerefine nâil olduğunu, fakat bunun tedrîs ve münazarayı bırakmasından sonraki bir döneme rastladığını söyler (İbn Receb, I, 142143).
Şiire de yatkın olan Taberî daha öğrenciliği yıllarında bu yeteneğini kanıtlamıştır. Dînever’de fıkıh tahsil ettiği hocası Ebü’l-Kasım İbnü’l-Kecc’in meclisinde hocasının ders arkadaşı şair İbn Bâbek’e karşı uzunca bir kaside okumuştur.

Taberî’nin biyografisine oldukça geniş bir yer ayıran Sübkî bu kasidenin yanı sıra ona ait diğer şiirlerden de örnekler verir.
Ebû İshak eş-Şîrâzî gibi Şâfiî mezhebinin Irak çizgisinde yetişmiş fakihlerin eserlerinde mutlak olarak geçen “Kadî”dan maksat Ebü’t-Tayyib et-Taberî, İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî gibi mezhebin Horasan çizgisinde yetişmiş âlimlerinin eserlerinde “Kadî” ile kastedilen ise Ebû Ali el-Merverrûzî’dir.

Eserleri:
1. Şerhu Muhtasari'l-Müzenî.
Ebû İshak eş-Şîrâzî’nin zikrettiği bu eser (Tabakâtü’l-fukahâ s. 128) Taberfnin Şâfiî fıkhına olan geniş vukufunu göstermekte, klasik mezhep literatüründe kendisine sıkça atıf yapılmaktadır. İbn Kadî Şühbe, et-Taclîk adıyla verdiği bu eserin yaklaşık on cilt olduğunu, Ebû İshak eşŞîrâzî’nin el-Mühezzeb’ini yazarken en çok hocasının bu eserinden faydalandığını söyler (Tabakât, I, 207, 221).

Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde et-Talîkatü'l-kübrâ fi'l-fürûi'ş-Şâfiiyye ismiyle kaydedilen eser (Karatay, II, 637), Hidîviyye Kütüphanesi (bugün Dârü'l-kütübi'lMısriyye) kayıtlarında Şerhu Muhtasari'l-Müzenî diye geçmekte (Fihristü’l-Kütübhâneti’l-Hidîviyye, III, 239), Sezgin tarafından da bu adla gösterilmektedir (bk. bibl ). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde on yedi ciltlik takımın II, VII, XI, XV. ciltleri (III. Ahmed, nr. 850, 858'de sadece ilk iki cilt mevcuttur), Hidîviyye Kütüphanesi’nde ise on bir ciltlik takımın ilk cildi eksiktir. Bu şerh, Medine İslâm Üniversitesi’nde et-Talîkatü'l-kübrâ fi'l-fürû adıyla on dört araştırmacı tarafından yüksek lisans ve doktora tezi olarak neşre hazırlanmıştır (1419-1425/1999-2004).

2. Ravzatü'l-müntehâ fî mevlidi'l-İmâmi'ş Şâffî
(AÜ DTCF Ktp., İsmail Saib Sencer, nr. 3101). Muhtasar fî mevlidi'ş-Şâfiî adıyla da bilinen eserin sonlarında bazı Şâfiî fakihlerine ait biyografilere yer verilmiş olup bu yapısıyla mezhebin tabakata dair ilk eserlerinden biri sayılabilir (Şîrâzî, neşredenin girişi, s. 23).
Şîrâzî muhtemelen hocasına ait bu esere muttali olmuş ve onu geliştirip kendi Tabakatü'l-fukahâ’sını oluşturmuştur.

3. Manzûme fi'l fıkh.
Yetmiş sekiz beyitten oluşmaktadır (Dârü'l-kütübi'z-Zâhiriyye, Umumi, nr. 3778, Mecâmî', nr. 41).

4. er-Red alâ men yuhibbü's-semâ
(nşr. Mecdî Fethî es-Seyyid, Tanta 1410/1990). Nüshalarında eser Kitâb fî semâi'l-ğınâ Cevâb fi's-semâ ve'l-ğınâ adlarıyla da geçer (Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 22; DMBİ, V, 653).
Taberî’nin kaynaklarda Şerhu Fürûci İbni'l-Haddâd, el-Mücerred fi'l-mezheb (Nevevî el-Mecmu da bu esere atıfta bulunmuştur), el-Minhâc fi'l-hilâfiyyât, Şerhu'l-Kifâye fi'l-usûl adlı eserleri de zikredilmektedir.

Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort