Ali Fehmi Cabiç

Bosna-Hersek müslümanlarının dinî lideri ve Arap edebiyatı âlimi.

Mostar'da doğdu.

Tahsilini burada tamamladı.

Babası Mostar müf­tüsü Şâkir Efendi'nin ölümü üzerine genç sayılabilecek bir yaşta onun yerine müftülüğe tayin edildi (1884).

Bu görev­deyken bir yandan da ders okutmakla meşgul oldu.

Eserlerinde Câbiç'in Türkçe karşılığı olan Câbîzâde mahlasını kullanmıştır.

1899'dan sonra siyasî hayata atılarak dinî ve ilmî muhtariyet elde etmek için teşkilâtlanan Bosna-Hersek müslüman­larının başına geçti.

Bu sebeple işgal­ci Avusturya makamları tarafından âsi ilân edilerek müftülük vazifesine son verildi (1900).

Dinî ve ilmî muhtariyet hareketinin müstebit idarenin muhale­feti yüzünden arzu edilen neticeye ula­şamayacağını anlayınca, çalışmalarını daha müsait bir zeminde sürdürmek üzere kendi başkanlığındaki altı kişilik bir heyetle İstanbul'a geldi (1902).

An­cak ötedenberi Ali Fehmi'nin faaliyetle­rinden rahatsız olan Avusturya hüküme­ti onun Bosna'dan ayrılışını fırsat bile­rek memleketine dönmesine izin ver­medi.

0 da İstanbul'da ikamete karar verdi ve orada kendisini zengin kütüp­hanelerle değerli âlimlerin oluşturduğu geniş bir ilim muhiti içinde buldu.

Kısa zamanda İstanbul'un şöhretli âlimleri­nin takdir ve itibarını kazandı.

İkamet­gâhı, seçkin âlimlerin ziyaret ettiği kü­çük bir ilim akademisi haline geldi.

Bu arada bir süre Meclis-i Maârif âzalığı yaptı.

Şair Mehmed Akif gibi darülfünun hocaları bile kendisinden ders almaya başladı.

O zamana kadar İstanbul'da okutulmamış olan Müberred'in el-Kâmil'ini okutmaya başlaması, ilim çevre­lerinin ona olan takdirini arttırdı.

Onun el-Kâmil'i baştan sona kadar okuttuğu ve eser üzerine ta'likat'ı bulunduğu söylenmektedir.

Bu arada Darülfünun Arap dili ve edebiyatı müderrisliğine ta­yin edildi (1906)

Bir müddet sonra Os­manlı Meclis-i Meb'ûsanı'ndaki Arap ül­keleri mebuslarına hitaben Bosna ve Hersek'in durumu hakkında bir broşür neşretti.

Bu broşürdeki görüşleri Babı­âli'nin o günkü siyasetine aykırı düştü­ğü için üniversitedeki vazifesinden uzak­laştırıldı (1908)

12 Ağustos 1918'de vefat etti.

Edirnekapı Mezarlığı'na defne­dildi.

Eserleri:

• Hüsnü's-Sıhâbe fi şerhi eş'âri's-sahâbe.
• Tılbetüt-tâlib fi şerhi Lâmiyyeti Ebî Tâlib.