Hit (1048) Y-2646

Ahmed Şah Dürrani

Künyesi : Lakabı :
Tabakası : E-Posta :
D.Yeri : D.Tarihi : 1722 m
Ö.Yeri : Ö.Tarihi : 1773 m
Görevi : Vali Uzm.Alanı :
Görev Aldığı Kurumlar : Mezuniyet :
Bildiği Diller : Mezhebi : İtikad : , Amel : , Ahlak :
Ekleyen : /2008-07-07 Güncelleyen : /0000-00-00

Ahmed Şah Dürrâni

Afganistan Devleti'nin kurucusu (1747-1773).

XVII. yüzyılın sonları­na doğru Herat civarına gelip yerleşen ve 1731'de İran Şahı Nâdir'in idaresine giren Abdâlî kabilesinin reisi Muham­med Zaman Han'ın oğludur.

1737'de Kandehar'ı zapteden Nâdir Şah, o sıra­larda Galzaylar'ın elinde esir bulunan Ahmed Han'ı serbest bırakarak hima­yesi altına aldı.

Ahmed Han cesareti, ze­kâ ve kabiliyeti ile kısa zamanda Nâdir Şah'ın gözde kumandanları arasına gir­diği gibi seferlerinin çoğuna katılarak büyük tecrübe edindi ve Mâzenderan valisi oldu.

1747'de Nâdir Şah'ın öldü­rülmesinden sonra İran'ın içine düştüğü karışıklıktan faydalanarak Kandehar'da hükümdarlığını ilân etti.

Bu arada ken­disine hâkimiyeti altındaki kabile reisle­ri tarafından, "inciler incisi" mânasına gelen dürr-i dürrân unvanı verildi.

Ahmed Şah kısa zamanda Kabil ve çevresini ülkesine kattıktan sonra, sı­rasıyla Galzay, Özbek ve Tacikler'i hâki­miyeti altına alarak Afganistan'ın mut­lak hâkimi oldu.

Daha sonra, kurduğu devletin sınırlarını genişletmek için fe­tih hareketlerine başladı.

Batıda İranlılar'ın, güneyde Bâbürlüler'in içinde bu­lundukları kötü durumdan faydalanarak bazı yerleri topraklarına kattı.

1748'de Hindistan'a yaptığı ilk sefer başarısızlık­la sonuçlandı, fakat ikinci seferinde Ku­zey Hindistan'daki Lahor ve Multan'ı ele geçirdi.

Daha sonra batıya dönüp İran'a yürüdü.

Önce Herat'ı, ardından da Meşhed'i aldi; buraları Nâdir Şah'ın torunu Şâhruh'a bırakarak Kandehar'a döndü (1750).

Kahdehar'daki ikameti sırasın­da Bâbürlüler'in Lahor'u geri aldıklarını duyunca 1756'da yeniden Hindistan se­ferine çıktı ve Bâbürlü ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı.

Ancak bu harekât Hindistan'daki karışıklıkları yatıştırma­ya yetmedi; Ahmed Şah 1760'ta dör­düncü defa sefere çıkmak zorunda kal­dı.

Bu sefer sonucu, huzursuzluğun kay­nağı olan yerli Hindûlar'dan Maratalar'ı ağır bir hezimete uğratıp büyük gani­metlerle Kandehar'a döndü.

İran'da ise Nâdir Şah'ın ölümünden sonra ortaya çıkan karışıklık uzun zaman devam et­memiş ve ülke toparlanarak Afganis­tan'a karşı düşmanca bir tavır içine gir­mişti.

Ülkenin batısında kuvvetli bir Şiî İran'ın tehdidini hisseden Ahmed Şah, bu tehlikeyi önleyebilmek için Osmanlı Devleti'ne başvurarak yardım istediyse de bu isteği reddedildi (1763).

Bu arada Hindistan'daki kaynaşmala­rın gün geçtikçe artması, Maratalar ve Sihler'in kuvvetlenip hâkimiyet peşinde koşmaya ve Afganlılar'ı ülkeden atmak için faaliyet göstermeye başlamaları üzerine, Ahmed Şah emniyeti sağlaya­bilmek için 1762-1767 yılları arasında buraya üç sefer daha yapmak mecburiyetinde kaldı. Onun devamlı olarak Hin­distan seferleriyle meşgul olmasından faydalanan Türkistan'daki Özbek dev­letlerinden Buhara Emirliği, Afgan Türkistanı olarak bilinen ve Afganistan'ın kontrolünde bulunan bölgenin büyük bir kısmını işgal etti. Bunun üzerine Ahmed Şah 1770'te Buhara'ya yürüdü.

Afgan ve Buhara orduları Karşı şehri civarında karşı karşıya geldiler, fakat "hamiyyet-i İslâmiyye'ye binâen" savaş­madılar.

Amuderya sınır olmak üzere iki taraf arasında barış yapıldı.

Bütün ömrünü savaştan savaşa koşmakla ge­çiren Ahmed Şah, çok bitkin ve hasta düşmüştü.

Bu sebeple hükümet ve devlet işlerini oğlu Timur'a devrederek istirahate çekildi ve bir süre sonra da vefat etti.

Millî Afganistan Devleti'nin kurucusu olan Ahmed Şah, büyük bir kumandan ve devlet adamı idi.

Mütevazi ve âdil bir hükümdar olarak Afganistan'daki bü­tün kabileler tarafından sevilip sayılırdı.

Hükümdarlığı sırasında Afgan halkını vergilerle sıkıntıya sokmadığı gibi, bil­hassa Hindistan'a yaptığı seferlerden getirdiği ganimetlerle onları ihya etti.

Onun en büyük kusuru mensup olduğu Abdâlî kabilesine, kurduğu devletin için­de büyük imtiyazlar tanıyarak onları di­ğer kabile mensuplarından daha üstün tutmuş olmasıdır.

Sevilen bir lider ol­masına rağmen bu hatası, Afganistan'daki kabileleri birleştirerek millî birli­ği tesis edememesine sebep olmuştur.

Afgan ahalisi arasında bunun izleri bu­gün dahi görülmektedir.

Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort