Büyük Haydar Efendi
Ozanoğlu'na göre Kastamonu'da, Osmanlılar Ansiklopedisi'ne göre de İstanbul'da doğdu.
Hukukçu diğer Ali Haydar Efendiden ayırmak için "Büyük Haydar Efendi" lakabıyla anılmıştır.
Ozanoğlu'na göre, önce Kastamonu medreselerinde öğrenim gördü.
Osmanlılar Ansiklopedisi'ne göre de İstanbul'da yetişti.
Bu ansiklopedide yer alan bilgilere göre; Muallimhane-i Nüvvab'ı bitirdi.
Fatih Camisi'ndeki derslere devam etti.
Tikveşli Yusuf Efendiden icazet aldı. Muallimhane-i Nüvvabım müdür yardımcılığına (1857-58), fıkıh ve feraiz hocalığına (1863-64) atandı.
Bosna, Tuna ve İzmir kadılıklarında bulundu. Meclis-ı Tetkikat-ı Seriye üyeliği yaptı, ikinci kez İzmir Kadılığına atandı (1878).
Vakıfların yönetimi ve ıslahı göreviyle doğu Rumeliye gönderildi (1880).
Şûra-yı Devlet Tanzimat Dairesi üyeliğine (1881-82),
Hukuk Mektebi Mecelle hocalığına ve Mecelle Cemiyeti üyeliğine getirildi.
1884'te atandığı Meclis-i Kebir-i Maarif başkanlığını ölünceye kadar sürdürdü. Doğu Rumeli İslâm Cemaatleri nazırlığı görevini de üstlendi (1890).
Hukuk Mektebinde verdiği usul-i fıkıh derslerinin bir bölümü taşbaskı olarak yayımlandı (1890).
Daha sonra öğrencisi Haci Adil Bey tarafından Usul-i Fıkıh Dersleri ve Ali Haydar Efendi (1910) adıyla kitaplaştırıldı.
Ozanoğlu'na göre; şiirlerini bir Divançe'de toplamıştır.
Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Bosna-Hersek ve Karadağ'daki müslümanlann mezhep ve tarikatleri, bu bölgelerdeki vakıflar, müftüler ve cemaat meclisleri hakkında talimat, Mecelle-i Ahkâm-i Adliye, fıkıh usulü konularında eserleri vardır.
Usûl-i Fıkıh (Fıkıh Usûlü) adlı eseri Cumhuriyet döneminde de en çok yararlanılan eserlerden biri oldu.
ESERLERİ:

• Divançe,
• Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye Şerhi,
• Usûl-i Fıkh,
• Romanya, Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ile Bosna-Hersek ve Karadağ'da Bulunan Müslümanların Mezhep Durumlarına Dair Risale.