Seyfeddin Amidi’nin Bugün İçin Önemi

Seyfeddin Amidi, Diyarbakır'da doğup yetişen büyük bir İslam bilgini. 12. ve 13. yüzyılda kelam, felsefe ve fıkıh alanlarında isminden oldukça söz ettirmiş bir şahsiyet olması elbette önemlidir.
Ancak Seyfeddin Amidi'nin asıl önemi, açtığı çığırla sadece döneminin bilim dünyasına değil, çağımızın önemli bilimsel tartışmalarına da ışık tutacak görüşleri ortaya atmış olmasıdır.
Bilindiği gibi İslam dünyası, son iki yüz yıldır gerileme sürecine girmiş ve bu yüzyıllarda bir silkiniş içine giren Batı dünyasının her bakımdan hem gerisinde kalmış, hem de dolaylı dolaysız baskı ve tehditleriyle karşılaşmış olmanın sıkıntısını yaşamaktadır.
Bitirmiş olduğumuz yüzyılda ve özellikle girdiğimiz yeni yüzyılda İslam dünyasının bir çok merkezinde ve hatta batı dünyasında bu sosyolojik evrilmenin nedenleri ve gelecekteki durumu üzerine çok önemli bilimsel ve düşünsel tartışmalar yapılmış ve bu konularda çok sayıda eser yayımlanmıştır. Bu tartışmalarda elbette birbirinden farklı bakış açıları sonucu çeşitli yorumlar ortaya atılmıştır.
Ancak hemen hemen üzerinde görüş birliği sağlanan tespitlerden biri, İslam dünyasındaki geri kalmışlığında düşünsel ve bilimsel üretimin yüzyıllardır yetersiz kamasının en önemli rolü oynadığı ve buna da dini düşüncenin yeterli bir evrimi gösterememesidir.
Çağdaş müslüman aydınlar şunun altını özellikle çiziyorlar: Eksik olan nakli bilgiler değil akli bilgiler ve bunu üretecek olan dini düşüncenin evrimidir.
İşte Seyfeddin Amidi'nin 700-800 yıl önce üzerinde durduğu nokta dini düşüncede aklın yeterince rol oynaması kapısını açacak ya da genişletecek olan kelam ve felsefenin birleştirilmesidir.
İkinci olarak dikkatimiz çekmesi gerekecek yaklaşımı belki de sahabe, tabiin veya daha sonra gelen Müslümanların içtihad yapma veya mezheplerden herhangi birinin görüşünü benimsemede özgür sayılmasını belirtmesidir. Buna sahabi sözünün bile dini konularda hüccet sayılmayacağına ilişkin görüşü gibi benzer tespitlerini de ekleyebiliriz.