Hit (1217) KUR-2098

Tirgeranlar (Cemaati Tirgerani Hassa)

Kurum Türü : Osmanlı Sanat Kurumları Kurucusu :
Eğitim Dili : Kuruluş Tar :
Ülke / Şehir : / İstanbul Özellik : Silah Yapımı Sanatları
Ekleyen : /2015-04-25 Güncelleyen : /0000-00-00

Tirgeranlar - Cemâat-i Tirgerân-ı Hâssa

“Cemâat-i tirgerân-ı hâssa” olarak defterlere kaydı düşülen bu bölük sarayın ok üretiminin gerçekleşmesinden sorumluydu. Başka bir deyişle, hassa ok ustaları, padişah ve saray halkıyla yabancı misafirlere hediye edilecek sanatsal değeri yüksek okları üretmekteydiler.
Farklı malzemelerden yapılabilen ve yapıldıkları malzemeye göre kamış ve ağaç gibi isimler alan oklar, kullanım amaçlarına göre de tirkeş oku, tâlimhane oku, puta oku, menzil oku, idman ve meşk oku diye adlandırılmaktaydı. Diğer taraftan menzil oklarının, kiriş endâm, tarz-ı has ve şem endâm gibi türleri bulunmaktaydı.[1] Bu anlamda, okun Osmanlı’da savaş aleti dışında bir spor ve idman aleti işlevi de bulunmaktaydı. Saray atölyelerinde, özellikle tören ve resmi hediye amaçlı hazırlanan okların baş taraflarıyla uçlarına yerleştirilen çeşitli madenler ve fildişi gibi farklı malzemelerden parçaların üzerinde saray üslubunda teknik ve motiflerde bezemeler yapılmaktadır. Ok kesesi olarak tasarlanan ve törenlerin değişmez parçası olan sadaklar da yine işlemeli kumaşlar üzerine altın ve değerli taşların yerleştirilmesiyle göz kamaştırıcı nitelikte eserlere dönüştürülmüş önemli hazine objeleridir.
Fatih Sultan Mehmed döneminden itibaren saray teşkilatında yer alan tirgeranların sayısı 1526 tarihli defterde şakirdlerle beraber on beş olarak kaydedilmiştir.[2] Sayıları diğer silah sanatları bölüklerine göre yüksek bölüklerden olan hassa okçularının en kalabalık olduğu tarih olan 1596’da mevcutları otuz dokuzdur. Bu tarihten sonra sayıları düşmeye başlamakla beraber 18. yüzyılda bile en az yedi sanatçı bölükte yer almıştır. Bu anlamda kullanılacak malzemenin pahalı olmaması her daim oka ihtiyaç duyulması gibi faktörler sebebiyle bölükteki sanatçı sayısının fazla düşmediği düşünülmektedir.[3]


[1] Ünsal Yücel, Türk Okçuluğu, Ankara, 1999, s.276.
[2] İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Osmanlı Sarayında Ehl-i Hiref (Sanatkârlar) Defteri”, a.g.m., s.45,46.
[3] Bahattin Yaman, Osmanlı Saray Sanatkarları 18. Yüzyılda Ehl-i Hiref, a.g.e., s.86,194-197.

Adres :
Web :
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort