Hit (1988) KUR-2093

Şimşirgeranlar (Cemaati Şimşirgerani Hassa)

Kurum Türü : Osmanlı Sanat Kurumları Kurucusu :
Eğitim Dili : Kuruluş Tar :
Ülke / Şehir : / İstanbul Özellik : Silah Yapımı Sanatları
Ekleyen : /2015-04-11 Güncelleyen : /0000-00-00

Şimşirgeranlar - Cemâat-i Şimşîrgerân-ı Hâssa

Ehl-i Hiref maaş defterlerine “cemâat-i şimşîrgerân-ı hâssa” olarak kaydedilen hassa kılıççıları, sarayın mensupları için sanatsal değeri olan kılıç üretimini gerçekleştirmekteydi. Bu bölüğe mensup sanatçılar sarayın kılıç üretimi yanında Osmanlı’nın kullandığı diğer kesici savaş silahları olan yatağan, pala vb. objeleri de hazırlamaktaydılar. Bu anlamda, kılıç kelimesi diğer kesici aletler için de kullanılan ortak bir ifade olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çağlar boyunca Türklerde savaş dışında da çeşitli vesilelerle kullanılan kılıcın Osmanlı’daki kullanımı tahta çıkma ve savaş öncesinde yapılan törenlerde öne çıkarak gittikçe önemini artırmıştır. Hâkimiyetin sembolü olarak görünen kılıcın kuşanacağı kılıç alayları, padişahın tahta çıkmasından sonra yapılmaktaydı. Yavuz Sultan Selim’den itibaren padişahlar eshab kılıçlarını ve Hz. Ömer’in kılıcını kuşanmaya başlamışlar, kılıç alayını Eyüp Sultan Camii’nde gerçekleştirerek bu törene dini bir nitelik kazandırmışlardır.[1] Resmi törenlerin dışında, padişahların üzerlerinde kendi isimleri bulunan savaşlarda ve öncesindeki talimler sırasında kullandıkları kılıçlar da yüksek sanatsal değer içeren eserlerdi. Padişahlara ait bu kılıçların üzerleri dönem üslubuna uygun kompozisyonlarda tasvirler ve bitkisel bezemelerle çeşitli teknikler kullanılarak doldurulmakta, yakut, zümrüt ve safir gibi değerli taşlarla süslenmekteydi. Kılıçlar gibi yatağan, hançer ve pala gibi objeler de hassa kılıç ustalarının elinde değerli hazine eserlerine dönüşmekteydi.
Günümüze ulaşan saraya ait kılıç vb. silah objelerinden bazıları üzerlerinde sanatçı isimleri de taşımaktaydılar.[2] Bu hassa ustalarından Davut Usta’nın adı Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde de geçmekte, bu sanatkârın Sultan Murad’ın baş kılıçcısı olarak Dımişkihane’de, Şam işi bezemelerin yapıldığı atölyede, çalıştığı belirtilmektedir.[3] Bu anlamda hassa kılıç ustalarının eserlerin üzerindeki süsleme programından da sorumlu oldukları söylenebilmektedir. Bilinen bir diğer hassa kılıççısı ise, Kanuni Sultan Süleyman için hazırlanan meşhur kılıcın üzerinde imzası bulunan Ahmed Tekelü’dür. Maaş defterlerinde ismi görülmemekle beraber ünlü bir kılıç ustası olarak tanınan sanatçının, menşei ve üslubu nedeniyle Yavuz Sultan Selim’in 1514’te Tebriz’den getirdiği sanatçılar arasında olduğu düşünülmektedir. 1526 tarihli maaş defterinde sayıları on sekiz olarak görülen hassa kılıç ustalarının mevcudu iniş çıkışlı bir grafik göstermiş, 18. yüzyıl boyunca bölükte on iki sanatkâr çalışmıştır.


[1] Ahat Ural Bikkul, “Topkapı Sarayı Müzesi’ndeki Türk Kılıçları Üzerinde Bir İnceleme”, Türk Etnografya Dergisi, S.4, İstanbul, 1962, s.22.
[2] Hassa kılıç ustalarıyla ilgili ayrıntılı bilgi için bkz.: Ahat Ural Bikkul, a.g.m., s.26-28; Ünsal Yücel, a.g.m., s.59-97.
[3] Ahat Ural Bikkul, a.g.m., s.27.

Adres :
Web :
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort