Kurum Türü : Osmanlı Sanat Kurumları | Kurucusu : |
Eğitim Dili : | Kuruluş Tar : |
Ülke / Şehir : / İstanbul | Özellik : Dokuma Sanatları |
Ekleyen : /2015-04-11 | Güncelleyen : /2015-04-11 |
Postinduzanlar - Cemâat-i Pustîndûzân-ı Hâssa
Defterlerde “cemâat-i pustîndûzân-ı hâssa” olarak geçen hassa kürkçüleri sultanın ve saray halkının giyeceklerine kürk dikmekten sorumluydular. Osmanlı giysilerinden özellikle kaftanlarda sıklıkla yer alan kürkler, giysilerin üst tarafında süsleme amaçlı, kenarlarında kontur oluşturacak şekilde veya iç tarafında soğuktan koruma amaçlı kullanılabilmekteydi.
Kürk kullanımı konusunda önemli bir tüketici olan Osmanlı devleti bu ihtiyacının büyük bir kısmını Rusya başta olmak üzere Anadolu ve çeşitli Avrupa ülkelerinden sağlamıştır. Osmanlı’da uluslar arası kürk ticareti devlet kontrolünde yürütülerek yine devletin görevlendirdiği hassa tüccarları bu alanda özellikle Rusya ile yakın ilişki içinde olmuşlardır. Sarayda kullanılmak üzere sipariş verilen kürkler arasında en çok talep görenler samur, sansar, kakım, sincap, tilki, kurt ve çakal gibi hayvanların postları olmuşlardır. Ayrıca II. Bayezid’in 1505 tarihli hazine envanter defterinde kaydedildiğine göre aslan, leopar ve kaplan gibi nadir hayvanların derileri de Osmanlı sarayına girmiştir.
Devşirme, pişkeş, savaş esiri gibi çeşit yollarla hassa atölyelerine girmiş olan postinduzların sayısı 1526 tarihli maaş defterinde şakirdlerle beraber yirmi dört olup, en kalabalık oldukları dönem olan 1596 tarihinde elli dört kişi olmuşlardır. Bu tarihten sonra sayıları ihtiyaca göre düşüp artan kürkçülerin mevcudu 1698 ile 1796 tarihleri arasında on dokuz olarak kalmıştır.126 Bu anlamda teşkilatın başından sonuna kadar bu bölüğün sanatkâr sayısında keskin düşüşler yaşanmamış, mevcutları daima fazla olmuştur. Bu durumun sarayın daima kürke ihtiyaç duyduğundan ve kürklü giyeceklerin her dönem üretilmesinden kaynaklandığı düşünülmektedir.