Arap Ekonomik Birliği Konseyi

Arap Birliği'ne üye ülkeler arasındaki ekonomik ilişkileri düzenleyen kuruluş.

Arapça adı Meclisü'l-vahdeti'l-iktisâdiyyeti'l-Arabiyye'dir (İng. Council of Arab Economic Unity). Arab Birliği Teşkilâtı Ekonomik Konseyi'nin aldığı bir kararla Haziran 1957'de, Arap Birliği'ne üye ül­keler arasında ekonomik ilişkileri düzen­lemek, geliştirmek ve ekonomik bütün­leşmeyi sağlamak amacıyla kurulmuş­tur. İlk toplantısını 1964 yılında yapan konseye şimdiye kadar ana sözleşmeyi imzalayarak onaylamış bulunan Mısır (1964), Irak (1964], Suriye (1964), Ürdün (19641, Yemen Arap Cumhuriyeti (1967). Kuveyt (19681, Sudan (1969), Yemen De­mokratik Halk Cumhuriyeti (19741, Birle­şik Arap Emirlikleri (1974], Somali (19751, Libya (1975), Moritanya (1975] ve Filistin Kurtuluş Teşkilâtı (1975) üye olmuşlar­dır. 1979 yılına kadar Kahire'de bulu­nan daimî merkezi, Mısır'ın Arap Birliği üyeliğinin, İsrail'le yaptığı Camp David Antlaşması"ndan sonra askıya alınması üzerine Amman'a nakledilmiştir.

Üye devletler arasında insanların, ser­mayenin, mal ve hizmetlerin serbest do­laşımını hedef alan kuruluşun organları bakanlar düzeyinde konsey, ekonomik ve idarî komisyonlar ile genel sekreterlikten ibarettir. Üye ülkelerin genellikle eko­nomi, ticaret ve maliye bakanlarından oluşan temsilcilerinin meydana getirdiği konsey yılda iki defa toplanır ve her üye ülke temsilcisi sıra ile başkanlığı yürütür. Birer uzmanlık kuruluşu olan daimî ko­misyonlar gümrük, para-maliye ve ekonomik işler alanlarında faaliyet göste­rirler. Konseyin daimî istişare ve teknik bürosu olan genel sekreterlik ise alınan kararların uygulanması ve takibi ile ilgi­lenir: çalışma programlarını hazırlamak, üye ülkelerin ekonomik problemleri ile ilgili araştırmalarda bulunmak ve yayın yapmak gibi görevleri yürütür.

Değişik alanlarda önemli faaliyetler­de bulunan konsey, 13 Ağustos 1964'te, üye ülkeler arasında gümrüklerin kaldı­rılması ve ticaretin serbest bırakılması amacına yönelik Arap Ortak Pazarı'nın kurulmasına karar vermiş ve Irak. Lib­ya. Moritanya. Ürdün. Suriye. Yemen De­mokratik Halk Cumhuriyeti ile Mısır bu kuruluşa üye olmuşlardır. 1965 yılı ba­şından 1970 yılı sonuna kadar devam eden hazırlık döneminde, üye devletler arasında ticaret serbestisinin uygulana­bilmesi yönünde önemli mesafeler alın­mış olup 1971'de başlayan ikinci dönem­de ise gümrük birliğinin kurulmasına çalışılmaktadır. Arap Ekonomik Birliği Konseyi, Arap Ortak Pazarının kurulu­şunu gerçekleştirmenin yanında, üye ül­keler arasında ekonomik birliğin tesisi için bazı çok taraflı antlaşmaların imza­lanması, ortak teşebbüslere işlerlik ka­zandırılması, ortak işletmelerin kurul­ması ve ihtisas federasyonlarının teşki­lâtlandırılması gibi faaliyetlerde de bu­lunmuştur. Bu faaliyetlerin dışında eko­nomik birliğe yönelik malT politikaların koordine edilmesi, sosyal güvenlik, güm­rük ve yatırım mevzuatının birbirine yaklaştırılması gibi konularda da çalışma­lar yapmaktadır.