Takvîm-üt-Tevârîh

Katip Çelebi'nin ikinci eseridir.

Çelebi, eseri önce Farsça yazdığını, sonra girişi ve bazı eklemeleri Türkçe'ye çevirdiğini belirtmiştir.

Adem Peygamber'den 1648'e kadar geçen tarihsel olayların bir kronolojisidir.

Kitaptaki tablolar arasında Ramazan aylarının başlagıç ve bitiş tarihleri, tarihin başlıca hanedanlarının isimleri ve tarihleri, Osmanlı Devleti'nde IV. Murad'a kadar padişah, sadrazam ve diğer devlet büyüklerinin ad ve tarihleri bulunmaktadır.[1]

Takvim-üt-Tevârîh, ilk defa İbrahim Müteferrika tarafından 1733'te basılmıştır, kitabın başına yazarın hayatı da eklenmiştir.

Eserin ilk yazılmasından sonra başkaları tarafından geliştirilmiştir.

Mehmed Şeyhi 1649-1731 yılları arası, İbrahim Müteferrika 1733 yılına kadar ve Ali Suavi 1734'den 1812'ye kadar birer bölüm yazmışlardır.[2]

Takvim-üt-Tevârîh'in nüshalarının bir kısmı Avrupa'ya ulaşmış ve çevirileri yapılmıştır.

Dresden kütüphanesinde bulunan bir örneği Koehler tarafından kopyalanmış ve ona bir Latince çeviri ve bir yorum bölümü eklenmiştir.

Reiske, Abu el Fida'nın Muhtasir Tarik Al Başar adlı eserinin çevirisine (Laypzig, 1768) Takvim-üt Tevarih'in tablolarını da eklemiştir.

Katip Çelebi'nin tarih tabloları Rinaldo Carli tarafından "Cronologia historica..." olarak İtalyancaya çevrilmiş ve 1697'de Venedik'te yayımlanmıştır.

Galland da Fransızca bir çeviri yapmıştır.[3][4]

Pek çok yazmaları vardır.

Dipnotlar

1 Stanford J. Shaw (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey: Empire of the Gazis: The Rise and Decline of the Ottoman Empire, 1280-1808, 286, Cambridge University Press.

2 Hatice ORUÇ. TARİH-İ BOSNA. 29 Ocak 2009 tarihinde erişilmiştir.

3 Joseph Fr Michaud, Louis Gabriel Michaud (1987). Biographie universelle, ancienne et moderne, ou Histoire, par ordre alphabétique, de la vie publique et privée de tous les hommes qui se sont fait remarquer par leurs écrits, leurs actions, leurs talents, leurs vertus ou leurs crimes, 287, chez Michaud frères.