Acâibü'l-mahlûkât.

Zekeriyyâ b. Muhammed el-Kazvînî'nin (ö. 682/ 1283) aynı addaki kozmografya, coğrafya ve biyolojiye dair Arapça eseri­nin hulâsa şeklinde ve serbest bir ter­cümesi olup 857 (1453) yılında Gelibo­lu'da tamamlanmıştır.

Franz Taeschner (TM, II, 271) ve İ. Hakkı Uzunçarşılı (Os­manlı Tarihi, II, 598), 'Acû'ibul-mahlûkât ve ğarâ'ibü'l-mevcûdât'ın Ahmed Bîcan tarafından yapılan tercümesinin Osmanlı Türkleri'nde coğrafya ile ilgi­li ilk eser olduğunu söylerlerse de ay­nı eser, daha önce Rükneddin Ahmed adında bir zat tarafından Türkçe'ye ter­cüme edilip Çelebi Sultan Mehmed'e takdim edilmiştir (Adıvar, s. 14).

Yer yer tasavvufî ve didaktik hususiyeti de olan bu eser göklere, ay, güneş ve diğer ge­zegenlere, günlerin faziletlerine, ayların özelliklerine, denizlere, yedi iklime, dağ­lara, nehirlere, maden ve mücevherlere, bitkilere, insana, hayvanlara dair olup daha çok bunların efsanevî ve acayip yönleri üzerinde durulmuştur.