İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2026-12-14 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Soru: Cuma hutbelerinde genelde aynı hutbeler okunup duruyor. Bu hutbelerde misalen daha caydırıcı hutbeler okunamaz mı? Allah (cc) Kuranda hep cennetten değil cehennemden de bahsetmişken bazıları imamlara neden hep ateşi anlatıyorsunuz diyor. Oysa ki zaman zaman cennetten zaman zamanda cehennemden bahsedilmesi daha doğru değil midir?
el Cevab: Hutbelerin fukaha tarafından verilmesi gerekir.
Dünyaya bakış vizyonu olmayan haram ve helallerin delil ve sınırlarını bilmeyenlerin kitaplardan okuyarak hutbe irad etmesi hutbenin meşruiyet gayesiyle örtüşmez.
Hutbede devlet başkanını temsil edecek yeterlilikte fakihler hutbe vermelidir ve sosyal ve siyasal gündeme dair Müslümanların aydınlatılması için konuşmalar yapılmalıdır.
Hutbe ders yeri değildir. Vaaz kürsüsü değildir, dua kürsüsü değildir. Siyasal ve sosyal problemlerde Müslümanların yönlendirildiği kürsüdür.
''Din siyasete karışmamalıdır'' diyen bir diyanet işleri başkanı nasıl Hanefi fukahasını temsil edemezse, Müslümanları da bu şekilde yönlendirmesi doğru olmaz.
Mülahaza: Muhammed Akkurt
O zaman hiç kimse hutbe veremez. Hutbenin Hanefîlere göre cuma namazı hutbesinin sahih olabilmesi için şu şartların bulunması gerekir:
1. Vakit içinde okunması. 2. Namazdan önce olması. 3. Hutbe niyetiyle okunması. 4. Cemaatin huzurunda irad edilmesi. Son şartın yerine gelmiş olması için, kendisiyle cuma sahih olan en az bir kişinin bulunması gerekir. Her ne kadar Hanefî mezhebinde hutbenin sıhhati için cemaatin şart olmadığına dair bir görüş mevcut ise de, mezhepte daha doğru kabul edilen görüş, bir kişi bile olsa cemaatin huzurunda okunmasının gerektiği şeklindedir ve bunun kendisiyle cuma namazı sahih olabilecek bir kişi olması da şarttır. Ancak, hutbenin sıhhati için cemaatin işitmesi şart olmayıp sadece hazır bulunması yeterlidir. 5. Hutbe ile namaz arasının, yiyip içmek gibi namaz ve hutbe ile bağdaşmayan bir şeyle kesilip ayrılmaması.
Ben bu şartlar içerisinde fukaha okuyacak diye bir şart görmedim.
el Cevab: (1. Vakit içinde okunması. 2. Namazdan önce olması. 3. Hutbe niyetiyle okunması. 4. Cemaatin huzurunda irad edilmesi. 5. Hutbe ile namaz arasının, yiyip içmek gibi namaz ve hutbe ile bağdaşmayan bir şeyle kesilip ayrılmaması.)
Muhammed Akkurt
Bu bilgileri nereden aldıysanız makul bilgiler. Bunları yazan yeme -içmeyle ayrılmamasına kadar yazmış ta
6- Mesela imam erkek olmalıdır 'ı yazmayı unutmuş.
7-Namazı kıldıranın ve hutbe okuyanın doğal olarak Müslüman olması gerekir
8- Devlet başkanı ya da naibi olması gerekir.
9-İmam ve Hatiblik yapacak şahsın Hanefi fıkhına göre cemaatin en efkah olan olması (dini meseleleri özelikle ibadat fıkhını en iyi bilenleri olması gerektiği) hadisi şeriflerle sabittir.
Ebu Mes'ud el Ensari (ra) dan
''Sizlere Allah’ın kitabını en iyi bileniniz imam olsun, onda eşit olanlardan sünneti en iyi bilen imam olarak namazı kıldırsın...''[1]
عن أبي مسعود الأنصاري قال : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : يؤم القوم أقرؤهم لكتاب الله فإن كانوا في القراءة سواء فأعملهم بالسنة فإن كانوا في السنة سواء فأقدمهم هجرة فإن كانوا في الهجرة سواء فأقدمهم سلما ولا يؤمن الرجل الرجل في سلطانه ولا يقعد في بيته على تكرمته إلا بإذنه .
Hanefiler imamın efkahu'l kavm olmasını imamet de öne geçiş için birinci şart ve tercih sebebi olarak görürüler.
10-Hutbenin hutbe niteliğinde olması
11-Arapça olması
12-Hutbelerin mescidde irad edilmesi
13-Hutbelerin arasının kesilmemesi
gibi şartları da sayabiliriz.
Bu şartlardan nasla sabit olanını en ön plana çıkararak size yazmıştım.
Bu şartlardan en ön planda tutulması gereken halifenin görevlendirdiği alimin hutbeyi vermesi ve bu şahsın fakih olmasıdır.