1-Nazar Boncuğu Kullanılması Konusunun İtikadi Açıdan Mahiyeti Nedir: 
Efendimiz cahiliye dönemi kalıntısı olarak takılan her temimeyi yasaklamıştır. Cahiliye itikadıyla takılmasına şirk demiştir.

Daha sonra sahih itikad anlayışı insanların arasında yerleşince temime kullanılmasına cevaz vermiştir. Bu cevaz verme şirk adetlerine ve şirk itikadına değil, esasen şirk olmadığı halde şirk olan bir inançla kullanılan  ve bu sebeple yasaklanan  temimeleri de kapsamıştır.
 

2-İslam Alimlerinin Nazar Boncuğu Takılması ile Alakalı Fetvaları ve Bu Fetvaların Dayanakları :
Geçmiş ilim adamlarından ve günümüzde bu anlayışı devam ettirenlerden bazıları , temime kullanımıyla alakalı ilk yasağı dikkate alıp ( daha sonra şirk unsuru içermeyen temimelere cevaz verilmesini  dikkate almayarak ) her halukarda temime kullanmak şirktir,demeye devam etmişlerdir. İbn teymiyye  ve günümüzdeki temsilcileri  bu grup ilim adamlarındandır.

İbn Teymiyye dışıdaki dört mezhebin müntesibi ilim adamları da ,Halk arasında devam eden bu cahiliye adetlerini tesbit ettiklerinde   cahiliye inançlarıyla taşınılan ve kullanılan temimelere  şirk olur fetvası vermilerdir. halkı bunları kullanmaktan sakındırmışlardır.

Bu iki sakındırma dan birincisi  her anlamda temimeye  şirk derken; ikinci grup sadece şirk oluşması durumu olduğunda buna şirk olur demektedirler. Bu ince nokta dikkatlerden uzak tutulmamalıdır. 
 
3-Günümüzde Nazar Boncuğu Taşınması Probleminin Tekrar Gündem Olması ve Hükmü: 
Günümüzde düzgün bir inanç amel ve ahlak kültürüne sahip Müslümanlar ise  ihtiyaç halinde modern tıb, tıbbı nebevi ve bitki tıbbı ve halk tıbbı  metod ve uygulamalarına başvurduklarında  bu sorunla yüzyüze gelmektedirler.
Asrı saadette önce yasaklanıp sonra itikad tashihinden sonra  temime kullanılmasına cevaz verildiğini ifade ve isbata bu sebeple ihtiyaç hasıl olmuştur.
Verdiğim detay bilgileri  inançlarında sorun olmayan müminlerin  yukarıda saydığım tedavi türlerini  tereddüte mahal kalmadan kullanabileceklerini  ifade etmek kasdıyla  verdim.

İbn teymiyye ve takipçileri tevessül ve istiğase de  cevaz şartı olarak hayat-memat ayrımı yapıp efendimizle hayattayken istigase ve tevessül edilmesine caiz, vefat ettikten sonra tevessül ve istiğase edilmesine şirk olur demişlerdir.
Kabir ziyaretinin ilk yasaklanma illetini sonraki dönemlere de uygulayıp kabirde olan zattan tevessül ve istigase edilmesini şirk olarak kabul ederek milyonlarca müslümanı ve 4 mezhebin mensuplarını tekfir etmişlerdir.
Rukye ve temime konusunda da  bu davranışlarını devam ettirmişlerdir. Konu  bağlamda  dini nasları anlama ve yorumlama sorunudur. Bugün çoğu selefi mezhebi mensubu kurandan ayetlerin yazılı olduğu metinlerin taşınmasına bile şirk olarak bakmaktadır.
nazar boncuğunun taşınmasının şirk olmasının iddia edilmesi  her ne kadar ‘’temime taşımak şirktir’’ hadisine dayandırılıyorsa da  esasen konu hakkındaki hadis nazar boncuğuna özel değil,  nazardan korunmak için Allaha sığınmamaya  ve cahiliye adetlerine ve inançlarına göre nazardan korunmaya  çalışılarak şirke düşülmesinedir.
itikadi ilimler okuyan her ilim adamının bildiği ve ehli sünnet metinlerinde geçtiği üzere hiçbir fiil  sadece işlenilmesi sebebiyle sahibini dinden çıkarmaz.  Şirk olan bir inançla birlikte  yapılırsa  şirk olma durumu oluşur. İbn teymiyye ve takipçileri bu konuda da ameli itikad delili kabul ederek  ehli sünnetten ayrılmaktadırlar.
Cahiliye inançları gereği nazar boncuğu takılması şirktir,denilmesi doğrudur.  Nazar boncuğu ve benzer taşların bilimsel olarak isbat edilen faydaları  ya da  bazılarının gözlemlerine dayanılarak  nazarın zararını bertaraf etmek için takılması ise   ehli sünnete göre şirk değil tedavi türünden bir uygulama olur.  Meselenin mahiyeti budur.
 

Nazar bir insani olgudur. Tedbir alabilirsiniz ama alacağınız tedbirler her zaman %100 başarılı olamayabilir.

1. Tedbir nazar yeteneği olan insanlardan uzak durmak .

2. Tedbir nazar için okunacak dualarla kendiniz korumaya almak.

3. Tedbir nazarı savuşturduğu ifade edilen mavi boncuk veya parıltılı taşlar-takılar taşımak ve dış ortamlarda nazarları üzerinize çekecek şekilde alımlı giyinmemek .

4. Tedbir nazardan rahatsız olduğunuz ortam ve çevreyi değiştirmek .Size imrenilinecek bazı nimetlere sahipseniz onları gizlemek ,örtmek,kimseye söylememek.

 

 

el Cevab: Durum tıbbı nebevi ile halk tıbbı modern tıb reçetelerinin kullanılması hükmündedir.

Konu ancak Allah’tan başka bir fayda veren ve zarar veren inancına kapılınırsa şirkle ilgili hale gelir.

 

el Cevab: Kabir ziyareti müşriklerin adetlerini içerdiğinden yasaklanmıştı. Şirk olduğundan değil.

Ama bazı insanlar kabir ziyaretini hala şirk zanneder. Kabir de yatan insandan istimdat etmek de şirk değildir. Ama bazı insanlar o istimdatı ,kabirde yatan şahıstan allahtan ister gibi isteme noktasına ( fayda ve zarar verebilir şeklinde inanmaya ) vardırdıklarından şirke düşmektedirler.

Netice itibarıyla kabirde yatan bir peygamber ya da salih insanla Allah’a tevessül edilmesi imandır imanın gereği amellerdendir. Ayetle sabittir.Kabirdeki insandan Allah’tan umulduğu gibi fayda ve zarar ummak ve buna inanmak şirktir.

Nazar boncuğu kullanılması mücerret fiildir. Soğuktan koruyan elbiseler ve koruma etkisi şirk değildir. Paratoner kullanarak yıldırımın zararının bertaraf edilmesi şirk değildir.

Mavi boncuk vs kullanarak nazarın zararının bertaraf edilmeye çalışılması şirk değildir.

Nahl 81 ayeti, örneğin elbiselere insanı sıcaktan ve soğuktan koruma nisbeti yapar.

 

Nazar boncuğu taşımak ve kullanmak şirktir  şeklindeki anlayış, özensiz bir kısım ilahiyatçının kullanageldikleri içeriği düşünülmemiş afaki bir sözdür o kadar.

 

 

el Cevab : Hafız Kemal ve Esma Kaya

Siz ve diğer bazı grup üyelerinin yazdığı hadisi şerifler doğrudur.

Hadisi şeriflerde geçen şirk nitelemesi bir vakıadır.
 

İlgili hadisi şeriflerin sebebi vurudu (söylenilme sebebi) cahiliye toplumunun değerleri ve şirk anlayışını temsil etmeleridir. Bu unsurları cahiliye inançlarıyla müslümanların taşıması haramdır.

Cahiliye itikadları ortadan kalkınca nazar boncuğu taşınması ya da bulundurulması şirk olmaz. Taşınma sebebi ve niyeti ne ise onun hükmünü alır. Bugün için bazı taşların etkileri bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Radyasyon emen,vucud enerjisini düzenleyen taş ve madenler olduğu bilimsel veridir.

Size paratoner örneği vermiştim. Paratonerin yıldırım düşmesinden insanı koruma mantığı ; insandan yüksek bir temas noktası oluşturularak yıldırımdaki elektriğin yere düşmesi sırasında insana isabet etmesini engelleme mantığına dayanır. Paratoner koruyucudur denilse caizdir. Kullanılsa caizdir. Ama aynı şey bir cahiliye adeti gereği yapılırsa haram olur. Bu fiil mutlak koruyucudur inancıyla yapılırsa şirk olur.

 

Polislerin koruyucu yelek giymesi de aynıdır. Fayda ve zararı tecrübeye dayanan bir olgudur. Bir insan bu çerçevede kullanırsa caizdir. Ama Allah’tan başka fayda ve zarar verici kabul ederse o da şirk olur.

 

Yani kullanılan eşya ve objelerde şirk halinin oluşması, şirk sıfatının oluşmasına bağlı olarak gerçekleşir. Bir cahiliye figürü sırf giyildi ya da kullanıldı diye şirk hali oluşmaz. O şirk vasfına itikad edilirse oluşur. Şirk; Allaha özel sıfatlardan bir ya da tamamının bir başka varlıkta da var olduğuna inanmaktır. Cahiliye döneminde de olan takı vs eşyaların kullanılması değil ,şirk itikadıyla kullanılması şirktir.  

 

Cahiliye eşyalarının o inançları benimsemeden kullanılması ise haramdır. Bu haramlık cahiliye adetlerinin müslüman olmalarına rağmen devam ettirilmesi sebebiyledir. İslam’da batıla benzemek ve onları taklid etmek ( itikad edilmese bile ) yine de haramdır.

 

Cahiliye döneminde yanlış itikadi anlayışlar geliştirilerek yapılan ve kullanılan takılar ve eşyalar , medeni hayattaki fayda çerçevesinde bir kullanımla kullanılırsa bu kullanım inanç açısından şirk olmaz, amel açısından da haram olmaz. Yani bir fiil veya eşya cahiliye döneminde yanlış bir itikadla yapılıyor ve kullanılıyorken, islam döneminde sahih bir itikadla yapılsa bu caiz olur.

 

Nazar engelleyici özelliği kabul edilerek mavi boncuk,akik taşı, zeberced ,mercan gibi taşlardan vucudun en göz alacak bir yerine takılsa, bununla zararlı bakış yeteneği olanların bakışlarından nazar edilen şahsa gelecek zarar ber teraf edilir kanaatıyla bu yapılsa, bundan şirk de gerekmez haram olan cahiliye fiili de yapılmış olmaz.

 

Size’’ serabile tagikum…’’ ayetini örnek vererek yazmıştım. Eşyanın koruyuculuk sıfatı verilerek anılması caizdir. Şirk değildir. Şirk ;Allah’ın değil de, Allah’tan başka bir varlığın o sıfatı o eşyaya verdiğine inanılırsa oluşur. Paratoner koruması, çelik yelek koruması da aynıdır.

Alıntıladığınız hadisi şeriflerin arapça orijinallerindeki ''temime -temaim '' kelimelerinin nazar boncuğu şeklinde tercüme edilmesi yanlıştır. Bu yanlış tercüme bu hadisleri fıkhi açılımlarıyla okumayanları anlayış noktasında bocalatmaktadır. Temime; faydası umularak vucuda asılan her türlü takının genel adıdır.

Efendimiz cahiliye dönemi kalıntısı olarak takılan her temimeyi yasaklamıştır. Cahiliye itikadıyla takılmasına şirk demiştir.

Daha sonra sahih itikad anlayışı insanların arasında yerleşince temime kullanılmasına cevaz vermiştir. Bu cevaz verme şirk adetlerine ve şirk itikadına değil, esasen şirk olmadığı halde şirk olan bir inançla kullanılan  ve bu sebeple yasaklanan  temimeleri de kapsamıştır.        
 

Bu durum aynı kabir ziyaretini yasaklarken yaptığı gibidir.Önce  ''Allah yahudi ve hristiyanlara lanet etsin peygamberlerinin kabirlerini mescid yaptılar'' buyurmuşlar ve yasaklamışlar. Sonra ‘’kabirlerin ziyaretinden sizi men etmiştim artık ziyaret edin '' diyerek o cahiliye inancının ortadan kalkması sonrasında kabir ziyaretini emretmişlerdir.

 

Nasıruddin el Elbani , son dönem de yetişmiş büyük muhaddislerdendir. Kıymetli bir ilim adamıdır. Ama ilahiyat bahislerinde İbn Teymiyye’nin aşırılıklarına ve muhammed b abdilvehhab ın itikadına sahiptir. Özellikle ilahiyat bahislerinde ehli sünnetten değildir. Selefiyyeden de değil gulatı selefiyyedendir.

Takı vb fiillerde düz mantıkla hareket edip , hükümler verir. Allah taksiratını affetsin.

6-Temime’nin Şirk Olması Hakkındaki Hadisler Ve Kaynakları: 
 

1-Abdullah b. Mesud ra dan ;‘’…Temime şirktir.’’[1]
عن عبد الله بن مسعود قال، سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول : "إن الرقى والتمائم والتولة شرك

2-Ukbe b.Amir ra dan ; ‘’Kim temime taşır-takarsa şirk koşmuş olur.’’[2]
عن عقبه بن عامر عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: "من علق تميمة فقد أشرك"

 

Temime , bir şeyin parçalarının tamamlanması tam olması manasına gelir .''Temm'' demek, kemal bulmak demektir. Temaim ve temime denilmesi tedavinin tamam olması manasındadır. [3]

Kavram olarak ise, eski arapların kendilerine veya çocuklarına nazardan korunmak için taktıkları şeylere verilen genel isimdir. İslam sonrası kur’an ya da sünnetten metinler içeren takılara temime denilmiştir.[4]

 

İslam öncesi doğadan nesnelerden temimeler kullanılırdı. Soğan,sarımsak ,çörek otu, bal ve ruhani bazı şeyler,cinler ve sihir edavatı ve metinleri de temime olarak kullanılmıştır.Yine doğal taşlar da temime olarak kullanılmıştır.

Ruhani metodların çoğunda şirk unsurları vardır,olabilmektedir. Cahiliye döneminde nazardan korunmak için Kahinlik,falcılık,yıldız name kullanılmıştır.  Bu metodları kullananlar cinlerle ve şeytanlarla irtibat halinde olduklarını haber vermişlerdir.
 

9-Temime Kullanmanın Hükmüyle Alakalı Detaylar: 
Temime cahiliye inançlarına göre bir ruhani asla dayanıyorsa ve o asıl şirk içeriyorsa şirk olur.
Temime  şirk içermiyorsa;  efendimizin önerdiği bir şey ise caiz olur . Çörek otu bal, soğan sarımsak gibi unsurların tedavi amaçlı kullanılması  vs gibi...  

Doğal taşların temime olarak kullanılması Allah’tan başka bir varlığa fayda verme veya zarar verme sıfatı vermek manasıyla koruyucu olarak kullanılması  ‘’küçük şirk’’ olur.

Putların ve şeytanların yardımına vesile oldukları inancıyla takılırsa; Allah’tan başkasının bu temimelere fayda ve zarar verme yeteneği sıfatı olduğuna inanılması açısından dinden çıkaran şirk durumu oluşur.[5]

Allahın bu madenlere verdiği ve koyduğu faydalardan yararlanma niyetiyle kullanılırsa caiz olur. İmam Nevevi, Sahih muslim e şerhinde bu manaya işaret eder.[6]

Bazı hayvan parçalarının ,bazı taşların ,bazı bitki çekirdeklerinin , bazı karışımların bazı zararları def etmede kullanılması, bunun için değişik türde temimelerin insana takılması ya da evde bulundurulması efendimizin izniyle caizdir. Zira hem faydaları tecrübeyle sabittir. Hem de şirk olan bir inanç içermemektedir.

Akrep sokmasını engelleyecek temime kullanılmasına efendimiz izin vermiştir.
Cabir ra dan :

Efendimiz:‘’Sizden biriniz bu konuda (akreb sokmasında)kardeşine yardımcı olabiliyorsa olsun’’ [7]buyurmuşlardır.
 

 

 

el Cevab: Sorduğunuz sorulara verilmiş cevaplar yukardadır. Yukardaki cevapları dikkatle okursanız cahiliye eşyası, Nazar boncuğu, Bir eşyayı şirk olan bir inançla kullanmak ve şirk olmayan bir inançla kullanmak arasındaki farkı açıkladığımı göreceksiniz.

Ek: yukarıdaki yazıları, nazar boncuğu vb. takıların takılmasına bir teşvik için yazmadım. 
Nazar boncuğu takmak şirktir, şeklindeki üstün körü ilahiyatçı tavrının ehli sünnet ölçülerine uymadığını ifade etmek için yazdım. Nazar boncuğu takmak bir ameldir. Şirk olan bir inanç taşımadıkça mubah olur. Haç takmak bir ameldir ve Müslümanın haç takması haramdır. Ama Hıristiyanlık inançlarını benimseyerek takılırsa aynı zamanda şirk te olur.

 

Mülahaza: Hamdi Özdemir 
Tamam Haç takma örneğinde mesele daha iyi anlaşıldı...
Bu fetvalar toplumun tevhid inancı bu kadar zayıf ve bilinçsiz iken önünü açma cihetiyle doğru bir hamle midir? Zira kadınların kabir ziyaretinin yasaklanma sebebi o günden daha iyi durumda değildir... Kendini şüpheden koruyan imanını korumaz mı?
Hocalarımız doğru sebepten dahi olsa toplumun seviyesini gözetmeksizin zararlı fetva vermiyorlar demek ne kadar doğru? Pantolon Fetvası, Zaruret faiz Fetvası, Kadınların okuma ve iş fetvaları, bunlar ve benzerleri…
 

el Cevab: Bu grup müellefei kuluba hitap etmiyor. 
Bilgilendirme düzlemimiz inanç -amel ve ahlaki konuların -kaynak kitaplar da referans verilerek- doğrularının ortaya konulmasıdır. 

Nazar boncuğu kullanmak, muska taşımak şirk zanneden kültürlü Müslümanlar var. Etrafınıza baksanız görürsünüz. Nazar boncuğu takmak ile firuze den taşı olan yüzük takmak arasında ne fark var dediğinizde onun hiç düşünmemiş olduğunu görüyorsunuz. 
İlaç kullanıp şifa bulacağına inanan insan müşrik midir ki nazarın zararlarını bertaraf etmesi için (ya da radyasyonu emmesi için) taş taşıyan bir insan müşrik olsun. İlaç nedir? Allah’ın bir hastalığı geçirme özelliği verdiği maddeyi bedene zerk etmektir. Ya da bedendeki zararlı maddeyi bedenden dışa atacak bir madde kullanmaktır. 
Anlayacağınız gidin nazar boncuğu takın demek için yazmadım o açıklamayı. Ama nazar boncuğu takmak şirk olur diyen koca koca adamların düşünmeden tekrarladıkları hatayı tashih için yazdım. 
Tepe de bir yerde oturuyorsanız paratoner tevhide zarar verir diye çatınıza paratoner taktırmayıp tevekkül sınırında mı olursunuz?
 
Pantolon, faiz, kadınların iş ve okuma fetvaları bana ait değildir. 
Sünni ve Hanefi bir ilim adamı bu konularda nasıl fetva verirse o çizgiden dışarda değilim.
 
Bildiğiniz gibi; laik sosyal bir hukuk devleti tarafından fetva ehliyeti onaylandı diye o şahıs ya da kurum fetva ehliyeti kazanmaz, düşüncesindeyimdir. Ehliyet sahibi olupta devlet kurumlarında görev alanların ise devlet siyasetinden bağımsız fetvalarına itibar ederim. Hürmet ederim. Hürmetim fetva ehliyetine ve sahih fetva standartlarındaki fetvayadır.

 

 

[1] Ebu Davud ,es Sünen ,hno:3883 ;İbn Mace, es Sünen, hno 3530 ;Ahmed b. Hanbel ,el Musned ,I.381 ;el Hakim ,el Mustedrek IV.217   

[2] Ahmed b hanbel ,el Musned IV.156 ; el Hakim ,el Mustedrek ,IV .219

[3] el Feyyumi, el Mısbah el Munir I.106 ;İbn Faris ,Mucem Makayis el Luğa I.339 

[4] İbn abidin ,el Haşiye VI.363 ;Taşköprüzade, Miftahu’s Saaade I.364; İbn el Esir ,en Nihaye fi Garib el Hadis , III.218  

[5] Cahiliye adeti ve anlayışı üzerine olan temime kullanılmasının caiz olmaması hakkında bakınız :İbn Abidin ,el Haşiye ,III.364 ; VI.363 ; el Feteva el Hindiyye , V.356 ;İbn Hacer , el Feteva el Hadisiyye s. 90 ; en Nevevi ,el Mecmu’, IX.56  

[6] Temime kullanımındaki bu ilk dönemlerdeki kısıtlama ve yasaklar ,cahiliye kalıntısı inançların temizlenmesi gayesine matuftur.Fayda ve zarar verme ve verdirme sıfatının yalnızca Allah’a ait olduğuna inanarak bu eşyanın kullanılması şirk değildir. Bkz. en Nevevi ,Şerh Sahih Muslim , XIV.169 ;ayrıca bak en Nefravi , el Fevakih ed Devani ,II.440 vd.

[7] Muslim ,es Sahih, hno : 2199 ;Ahmed b. Hanbel, el Musned , III.382; el Beyhaki, es Sünen el Kubra, IX.348