Soru: Bayanlar için cemaatle kılınan namazda saflar sağ dan başlanmalı mı, yoksa önemli olan sadece saflarin sık olması mı? Bir de sandalye de kılan kişiler safın ortasında yer almasında bir sakınca var mı, yoksa safın başında ve sonunda veya arkalarında mı durmaları saf düzeni ve namazın sıhhati açısından daha mı efdal?

el Cevab:
1-Saf tutmak:
İmama uyacak kişi imamın arkasında bir miktar sağ tarafında durur. İkinci uyacak kişi imama uyanın solunda ve hemen imamın arkasında saf tutar... Cemaate iştirak edenler imamın bir sağına bir soluna durmak suretiyle saf tutarlar. Yer yetersizliği ya da araya büyük bir haciz girmesi durumu oluşacaksa
ikinci saf tutulmaya başlanır. O da ilk gelenin imamın arkasına sonra gelenin bir sağa bir sola gitmesiyle tamamlanır.
-Saflarda omuzlar ve ayak topukları arasında mesafe bırakılmayacak derecede sık saf tutmak emredilmiştir.
-Kadınların saflarının erkeklerin saflarına bitişmeyecek bir uzaklıkta tutulmaya başlanması gerekir.
-Müezzin mahfellerinde namaza durmak günümüzdeki haliyle caiz değildir. Şöyle ki eski zamanlarda verilen cevaz müezzin mahfeline kadar bütün caminin içinin dolması vakıasına göre olmuştur. Günümüzde ki özellikle salatin camilerinde ki ayrı yerlerde saflar bitişmeden kılınan namaz caiz değildir. Müezzin mahfelinde duranların namaz esnasında saflara iltihak etmeleri gerekir.

2- Sandalye de namaz:
Cemaatle namaz sünnettir. Namaz da tadili erkana riayet farzdır.
Namaz kılarken bedensel bir arıza ya da karşılaşılan zorluk durumunda bazı namaz erkanı ima ile eda edilebilir.
-Cemaatle namaza gelecek kadar sağlıklı insanların namaz kılarken karşılaştıkları hareket sorunları ayakta duramamak , secde edememek, ise ancak bu takdirde evdeki yada camideki cemaatle namazda sandalye ya da sandalye hükmündeki bir yüksek yere oturarak namaz kılmaları caiz olur.
-Secde edebilen ama ayakta duramayan birisi sağlık engeli yoksa oturarak namaz kılmalı sandalye kullanmamalıdır. Çünkü sandalye kullandığında secde ye gidememe durumu oluşacaktır.
-Peygamberimizin örnekliği şuydu; ayakta duramayan oturarak namaz kılıyordu.
-Sandalyeyle namaz safların sıklaştırılması arada oluşan boşlukların doldurulması gibi saf tutuma adabına da engel teşkil etmektedir.

Soru: Peki bayanlar, erkeklerin veya imamın hemen arkasında durmadıkları, ayrı bir odada kıldıklarında aynı kura mı geçerli? Safları ortadan mı başlarlar?

el Cevab: Safların tutulmasında kadınların erkeklerden tek farkı kadınların saflarında en efdal ve çok ecir getiren safın en arkadaki saf olmasıdır.
-Safların oluşturulma edebinde erkeklerden farklı olarak sağ ya da sol taraftan başlanılması gibi bir farklı durum yoktur.
-Kadınlar cemaatle namazı bir sütre arkasından kılarlarsa bu caizdir. Ama müstakil bir odada kılmaları durumu yoktur.
 

Soru: Memluk Kale
S a.hocam size sorum imama uyan cemaatin durumu ile ilgili. Bursa Emir sultan camisinde erkekler cami içinde bayanlar isi kendilerine ayrılan bir bölümde namaz kıldılar, bayanlara ayrılan bölüm cami içinde değil arada şadırvan ve yol var kapı örtülü hoparlörden gelen sesle imama uydular, sorum şu; İmamı görmeden ya da imama uyan birini görmeden sesi takip ederek imama uymak doğru mu? (21.03.2015)

el Cevab:
Erkeklerin safları birbirlerine bitişik olmalıdır. Arkada bir yerde imamın arkasındaki saflara bitişmeden saf tutanların imama uymaları tahakkuk etmez namazları da batıl olur. Günümüzdeki müezzin mahfillerinde tek başına namaza duranların namazları da sahih olmaz. 

Kadınların cami bahçesinde saf tutmaları da caiz olmaz. Erkeklerin saflarının bir miktar arkasından itibaren saf tutmalıdırlar.

Mülahaza: Leyl-i Efruz 
Biz Kuran kursunda bayanların imama tabı olması için ya imamı görmeli ya da imamı gören cemaati görmelidir şeklinde öğrenmiştik. Şimdi pek çok camide bayanlar alt katta veya üst katta namaz kılıyor ama ne imam ne cemaat görünüyor… Bu caiz midir?

el Cevab: Yazdığınız ölçü caminin normal doluluk oranları gözetilerek verilmiş.
Sünnetteki saf tutma ölçüsü daha dikkate değerdir.
İmam Önde durur ilk fert sağ tarafına sonraki sol tarafına akabinde de sağ ve soluna geçerek safın tutulacağı alan kapasitesine kadar ilk saf doldurulur.
İlk saf da duranlara melekler üç kat istiğfar eder ve rahmet niyazında bulunurlar. 
Birinci safa da bir engel olmaksızın tamamlanınca ikinci safa imamın arkasından sağa ve sola genişleyerek başlanılır ve saf tamamlanır. İkinci safta duranlara melekler 2 defa istiğfar ve iki defa rahmet niyaz ederler.
3. safta da aynı şekilde saf tutulur.
Saf Medine mescidinden örneğin fizana kadar tutulsa o cemaat imama uymuş olur. 
Kadınların safları erkeklerin saflarının bittiği yerden bir uygun aralık bırakılarak başlatılır.
Önlerinde perde olabilir olmayabilir de…
Erkeklerin safının parelelinde saf tutmazlar. Üstünde tutmalarına bazıları cevaz verdiyse de arkalarında saf tutmaları esastır. 
Cemaatin birkaç metre gerisinde saf tutmaları esası günümüz ülkemiz camilerinde sadece salatin camilerinde mümkün görünmektedir. Küçük mescidlerde cami kapıları ve yapım stili kadınların vakit namazlarına devamına uygun inşa edilmemiştir. 
Bunun sebebi kadınların vakit namazlara cemaate iştiraki konusunda Hanefi fakihlerinin asrı saadetteki uygulamaları ve sahabenin uyarılarını fitne endişesi olduğunda kadınların mescidlere gelmesinin mekruh olacağı şeklinde fetvaya bağlamış olmalarıdır.

Mülahaza: Dilara Kançeltik Köse 
Peki hiç imamı görmeden hoparlörden işiterek kılınabilinir mi vakit namazları değil ama teravihler mesela?

el Cevab: saflar kesintisiz olarak imamı görmeden saf tutulan yere ulaşıyorsa namaz sahih olur

Mülahaza: Aşk-ı Vuslat 
Nasıl kesintisiz olarak onu biraz açar mısınız?

el Cevab: Namaz saflarının imamın arkasından başlayarak belirli bir nitelikte tutulması gerekir. Bu usullere dikkat edilmezse örneğin saf dışında münferit olarak bir yerde imama uyulursa bunu yapanın namazı batıl olur.
Kadınların namaza geldiklerinde tutacakları saf şekliyle alakalı da uymaları gereken kurallar vardır. 
Bunlardan biri de erkeklerin arasında ya da yanında saf tutmamalarıdır. Bu şekilde saf tutanların namazları kadınların da erkeklerinde batıl olur. 
Erkeklerin arasına karışmamak için çok uzakta da durmazlar. Araya bir aralık bırakıp saf tutarlar. Mescidin dışında bir yerde tutulan safta kılınan namaz sahih olmaz. 
Bununla birlikte zemindeki bir engebe ya da bozukluk sebebiyle imamı göremeseler erkeklerin cemaatine olmaları gerektiği kadar yakın iseler bu namazlarına mani olmaz.
 

Soru Sahibi: Perihan Gülen 
Soru: Bir kadının caminin erkek bölümünde bilerek namaz kılmasının hükmü nedir? Mesela caminin önünden geçerken camiye girip namazımı erkek bölümünde aleni kılmanın hükmü nedir?

el Cevab: Kadınların erkeklerin arasına girip namaz kılması caiz olmaz. Ama onların saflarının arkasında bir yerde olmalıdır. 
Kadınlara ayrılmış bir bölüm varsa orada namazınızı eda etmelisiniz. Kadınlara ayrılmış bir yer varken erkeklerin namaz kılacakları dar alanda namaz kılmada ısrara etmeniz yadırganacaktır. 

Hiçbir şeye aldırış etmeden namazınızı erkekler bölümünde tek başınıza kılsanız namazınız sahih olur.