İlim Dalı : Fıkıh | Konusu : Abdest |
Soruyu Soran : | Cevaplayan : Önder Nar |
Cevaplayanın Mezhebi: | |
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2019-08-15 | Güncelleyen : /0000-00-00 |
Soru: Abdest bozmadaki durum mezheplere göre neden ayrı fikirlerdedir... Efendimiz (a.s) ın parmağı kanarken Aişe annemizin dokunduğu için mi yoksa kan aktığı için abdest aldığı hadisesi niçin mezheplerin ayrılığına düşmüştür. Sorum şu bu hadise olmadan önce sahabelerin hiç mi parmağı kanamadı veya efendimize bu soru sorulmadı. Sahabiler bu olay olmadan önce nasıl tavır takınıyorlardı bunu öğrenmek istemiştim teşekkürler...
el Cevab: -Mesele sizin genel kültürle özetlediğiniz gibi değildir. Yalın olarak konu şöyle özetlenebilir. Konunun bu tarz bir söylemle ifade edilmesi mezhepler ve ictihadla alakalı bir oturmamış anlayışa delildir genellikle. Eğer bu konularda bir kafa karışıklığınız varsa öncelikle o konuları hazmetmelisiniz. ve ilgili cevapları okumalısınız.
-Abdesti bozan şeylerle alakalı efendimizin hadisleri ve ayeti kerimeler vardır.
Bunları inceleyen fakihler abdest bozacak şeyler arasında ilgili rivayetleri inceledikten sonra belirli fiilleri saymışlardır.
1-Şirk ve Küfür amelleri iptal eder abdesti bozar.
2-Büyük abdest ve küçük abdestini yapmak abdesti bozar, bunlara ''gaz kaçırmak'' ta eklenmiş ve kural olarak önden ve arkadan çıkan her şey, (bevl, kaka , gaz, kan) abdesti bozar fetvası verilmiştir.
3-Kusmak (ağız dan kan gelmesi de buna dahildir.)
4-Burun kanaması (dayandığı rivayet bazı müctehidlere göre zayıftır. Bu sebeple bazıları abdesti bozması sabit değildir derken bazıları da vücudu herhangi bir yerinden çıkan kan abdesti bozar çerçevesinde abdesti bozacağına fetva vermişlerdir)
Hülasa olarak vücudun herhangi bir yerinden çıkacak kanın abdesti bozması Hanefilerin fetvasıdır.
Çıkan kan akarsa abdesti bozar fetvası Ahmed b. Hanbel’in fetvasıdır.
-Ön ve arkadan çıkan kan dışında çıkan kan abdesti bozmaz fetvası Şafii’nin fetvasıdır.
5-Kadınlara dokunmanın abdesti bozması ile ilgili ihtilaf ise imam Şafii’den nakledilmektedir. Hanefiler ve diğer fakihler e göre kadına dokunmak sebebiyle abdest bozulmaz.
Efendimizin eşlerine dokunması hatta öpmesine rağmen abdest yenilemeden namaz kılması ile ilgili rivayetler bu konudaki fetvaların delilleridir.
6- Kişinin cinsel uzvuna dokunması abdestini bozar mı problemi de vardır.
Hanefilere göre abdesti bozmaz. Ehli hadis ''sizden kim uzvuna dokunursa abdestini yenilesin'' rivayetini esas alarak bozacağına dair fetva vermişlerdir.
7-Kahkaha ile namaz esnasında gülmek
Not: Abdesti bozan şeylerle alakalı öz bilgi için el Mavsili, bkz. [1]
Eserinde şu maddeleri sayar
نواقض الوضوء
وينقضه كل ما خرج من السبيلين ومن غير ( ف ) السبيلين إن كان نجسا ، وسال عن رأس الجرح ، والقيء ملء ( ز ) الفم ، وإن قاء دما أو قيحا نقض وإن لم يملأ الفم ( م ) ، وإذا اختلط الدم بالبصاق إن غلبه نقض ، وينقضه النوم مضطجعا ، وكذلك المتكئ والمستند والإغماء والجنون ، والنوم قائما ( ف ) وراكعا ( ف ) وساجدا ( ف ) وقاعدا ( ف )
ومس المرأة لا ينقض الوضوء ، وكذا مس الذكر ( ف ) ، والقهقهة في الصلاة تنقض ( ف ) .
[1] el İhtiyar li Ta'lil el Muhtar I.13