Hit (4394) F-264

Seferi Olarak Namaz Kılmak, Meşakkat Yoksa Namazlar Tam Kılınır Fetvası Elmalılı Hamdi Yazır'ındır

İlim Dalı : Fıkıh Konusu : Seferilik
Soruyu Soran : Cevaplayan : Önder Nar
Cevaplayanın Mezhebi:
Ekleyen : /2026-04-15 Güncelleyen : /0000-00-00

Soru: Meşakkat yoksa seferde namazlar tam kılınır görüşü kimin fetvasıdır? Metnini nerede bulabiliriz?

 

el Cevab:

Elmalılı Hamdi Yazır’ın seferilikle alakalı görüşü (alıntıdır)

 

Seferilik:

Elmalılı’nın, yaşadığı dönemde olduğu gibi bugün de dikkat çeken görüşlerinden birisi seferiliktir. Bakara, 2/183-184. ayetlerin tefsirinde "şırınganın orucu bozacağı ve seferilik"le  ilgili düşüncelerini açıklayan Elmalı’nın bu görüşleri kendi döneminde de pek çok İslam aliminin dikkatini çekmiş ve hatta talebesi Ahmed Hamdi Akseki, 1939 yılında hocasının bu düşüncesini eleştiren bir mektup yazıp kendisine göndermiştir. Bunun üzerine Elmaiılı, hem Akseki’ye hem de onun gibi düşünenlere cevap olması amacıyla, 15 Mart 1940 tarihli Akseki’ye yazdığı cevabi mektubunda seferilikle ilgili düşüncesini geniş bir şekilde savunmuş ve ilim adamları tarafından da Elmalılı’nın seferilikle ilgili düşüncesine atıflarda bulunulmuştur.

Elmalılı’ya göre, seferi sayılmak için yolculuk yapmakta mutad olan vasıtalar esas alınır. Yaya veya deve ile yapılan yolculuklar kendi zamanlarında mutad yolculuk vasıtalarıydı, halbuki bugün insanların yolculukta kullandıkları vasıtalar değişmiştir. Seferilik hükmünün dayandırıldığı “ seyr-i vasatla üç günlük yol prensibi, zamanında yaya veya deve ile yapılan mutad vasat yolculuğu ifade eder ki, bunun da saat karşılığı on sekiz saatlik yoldur. Şimdiye gelindiğinde yolculuk vasıtaları değişmiştir,  insanlar tren veya vapurları yolculukta kullanmaya başlamışlardır. Bu sebeple seferi sayılmak için, mutad hale gelen vasıtalarla on sekiz saat yolculuk yapmadan seferiliğe bağlı ruhsatlardan yararlanılamaz.

Elmalılı, ulaşmış olduğu bu düşüncenin Hanefi mezhebi usulü çerçevesinde şer’i adalete uygun olduğunu ve bir ictihad sayılmaması gerektiğini şu cümlelerle ifade eder:

İşte benim mütalaamın esası bu minval üzerinedir. Ve bu mütalaa re’sen bir ictihad değil, fıkıh kitaplarındaki tarif ve ta’lilinyeni hadiseye tatbikidir. Bir tahkik-i menattır. Bunda tahric-i menat da yok, tenkih-i menat da yok, bir kavlin tercihi de yok. Sadece bir tatbik vardır."

Elmalılı’nın kendi döneminde mutad hale gelmeyen, ancak bugün için yaygınlık kazanan kara ve havayolu yolculuğu da, onun belirlediği esas dahilinde düşünülebilir.

 

Dip notları:

Mesela, İslami Araştırmalar Vakfı (İSAV) tarafından 1994 ve 1995 yıllarında tertip edilen " Seferilik ve Hükümleri" isimli ilmi toplantıda, seferilikle ilgili pek çok husus ele alınmıştır. Elmalılı'nın konuya ilişkin özgün yaklaşımları da ayrı bir tebliğ olarak bu toplantıda yer almıştır. Bkz. Beşir Gözlibenli, "Elmalılı Hamdi Yazır’ın Seferilik Konusuna Yaklaşımı", Seferilik ve Hükümleri içerisinde, İstanbul-1997, s. 137-152.

Elmalılı’nın, Ahmed Hamdi Akseki’ye yazdığı cevabi mektup için bkz. Elmalılı, "

Seferilik Bahsi'', Makaleler I, s. 111-134. Ayrıca bu mektup, Elmalılı'nın Tefsir’inin 8 ve 9. ciltlerin başına iki bölüm halinde sonradan konulmuştur. Bkz. Elmalılı, Hak Dini Kur’an Dili, VIII/ 1X-XXII;1X/VI1-XIII.

Mesela Mehmet Erdoğan tarafından tercüme edilen, merhum Erzurum müftüsü Osman Bektaş hocanın “Sefer Risalesi” ne bkz. Osman Bektaş, “Sefer Risalesi", Seferilik ve Hükümleri içerisinde, s. 422-428…

Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort