Hit (110490) F-1233

Altın Yüzük kullanmanın Cevazı Hakkında DİB'in 1962 Tarihli Fetvası ve Eleştirisi

İlim Dalı : Fıkıh Konusu :
Soruyu Soran : Cevaplayan : Önder Nar
Cevaplayanın Mezhebi:
Ekleyen : Fıkıh Dersleri/2019-05-07 Güncelleyen : /2019-05-07
Soru: Erkeğin altın yüzük takmasının hükmü nedir?

Cevap: Erkeklerin genel olarak altın takı kullanmaları, özel olarak da altın yüzük takmaları hakkında Hz. Peygamber'den (s.a.s) farklı hadisler nakledilmiştir. Bunlardan birisinde Hz. Peygamber: “Altın ve ipek ümmetimin erkeklerine haram, kadınlarına helaldir” buyurmuştur. (Ebu Davud, “Libâs,” 12; İbn Mace, “Libâs”, 19). Başka bir rivayete göre Hz. Peygamber (s.a.s), önceleri altın bir yüzük kullanmıştır. Ancak başkalarının da altın yüzük edindiklerini görünce bu yüzüğü atmış ve bunu artık hiç takmayacağını söylemiştir. Sahabe de bunun üzerine yüzüklerini çıkarmışlardır.
(Buhari, “Libas”, 46; Ebu Davud, “Hatem”, 3; Tirmizi, “Libas”, 1)
 
İslam âlimlerinin çoğunluğu, yukarıdaki hadislere ve benzerlerine dayanarak erkeklerin, altından üretilmiş olan yüzükleri kullanmasının caiz olmadığını söylemişlerdir.
 
Kaynaklarda yer alan bir başka rivayete göre, altın yüzük kullanımını yasaklayan hadislerden birisinin ravisi olan Berâ’ b. ‘Âzib altın yüzük takmıştır. Bunun sebebi kendisine sorulduğunda, söz konusu yüzüğün kendisine Allah Resûlu’nun hediyesi olduğunu, parmağına bizzat Hz. Peygamber’in taktığını ve takarken de “Allah’ın ve Resûlullah’ın sana ihsan ettiği bu yüzüğü kullan” dediğini nakletmiştir. (Ahmed, Müsned, IV, 294). Bir başka rivayete göre Hz. Ömer altın yüzük taktığı için sahabeden Suheyb’i uyarmış o da: “Bunu senden daha hayırlı olan (Resûlullah) gördü de ayıplamadı” karşılığını vermiştir. (Nesâî, “Zînet”, 42). Yine sahabeden Talha b. Ubeydullah, Enes b. Malik, Huzeyfe b. Yemân ve Câbir b. Semure gibi sahabîlerin, (r.a.) altın yüzük kullanmalarını caiz gördükleri rivayet edilmektedir. Sahabeden sonraki dönemde de İkrime, A‘meş ve Ebu’l-Kâsım el-Ezdî gibi âlimler altın yüzük kullanmanın erkekler için caiz olduğu kanaatine varmışlardır. (Tahâvî, Şerhu maâni’l-âsâr, IV, 259; Aynî, Umdetu’l-kârî, XIV, 209).
 
Bazı çağdaş âlimler; altın yüzük kullanmanın çoğunluk tarafından haram görülse bile bunun mubah olduğunu söyleyenlerin de olmasına dayanarak ve ayrıca övünme kastı olmaksızın altın ve gümüş kapları süs eşyası olarak kullanmanın câiz olduğu; altın kullanımının haram kılınışının sebebinin israf ve övünme olduğu; günümüzde bir evlilik hatırası olarak takılan alyansın ekonomik değerinin israf sayılacak bir durumda olmadığı gibi gerekçelere dayanarak, erkeklerin altından imal edilmiş evlilik ve nişan yüzüklerini takmalarını caiz görmüşlerdir. (bkz. Kâmil Miras, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara 1985, IV, 287; XII, 108)
 
Din İşleri Yüksek Kurulu’nın (Müşavere ve Dini Eserler İnceleme Kurulu), 12.12.1962 tarihli ve 558 sayılı kararında da altın yüzük kullanımının hükmü şöyle ifade edilmiştir: “Erkeklerin nikâh akdinin bir hatırası olarak altından nişan yüzüğü takabileceklerine, bu husustaki bir haberle fukahadan bazılarının içtihatlarına istinaden istidlal olunmuştur.”
 
Bu görüşe göre, hatıra ve evlilik alameti olarak kabul edilen altından yapılmış nişan veya evlilik yüzüklerinin/alyanslarının kullanımı caizdir. Fakat ihtilaftan ve şüpheden uzak durmak ve ihtiyatla amel etmek ilkeleri gereği aksi davranışın tercihi daha uygundur. Erkeklerin kullandıkları diğer altın ziynetler ise altın takılarla ilgili genel yasak hükümlerine tabidir.
 
 
el Cevab:
Yukarıdaki DİB fetva metninde öne sürülen iddiaların özeti;
İddia 1: Erkeklerin genel olarak altın takı kullanmaları, özel olarak da altın yüzük takmaları hakkında Hz. Peygamber'den (s.a.s) farklı hadisler nakledilmiştir.

İddia 2: İslam âlimlerinin çoğunluğu, yukarıdaki hadislere ve benzerlerine dayanarak erkeklerin, altından üretilmiş olan yüzükleri kullanmasının caiz olmadığını söylemişlerdir.

İddia 3: Kaynaklarda yer alan bir başka rivayete göre, altın yüzük kullanımını yasaklayan hadislerden birisinin ravisi olan Berâ’ b. ‘Âzib altın yüzük takmıştır. Bunun sebebi kendisine sorulduğunda, söz konusu yüzüğün kendisine Allah Resûlu’nun hediyesi olduğunu, parmağına bizzat Hz. Peygamber’in taktığını ve takarken de “Allah’ın ve Resûlullah’ın sana ihsan ettiği bu yüzüğü kullan” dediğini nakletmiştir. (Ahmed, Müsned, IV, 294)

İddia 4: Bir başka rivayete göre Hz. Ömer altın yüzük taktığı için sahabeden Suheyb’i uyarmış o da: “Bunu senden daha hayırlı olan (Resûlullah) gördü de ayıplamadı” karşılığını vermiştir. (Nesâî, “Zînet”,42). Yine sahabeden Talha b. Ubeydullah, Enes b. Malik, Huzeyfe b. Yemân ve Câbir b. Semure gibi sahabîlerin, (r.a.) altın yüzük kullanmalarını caiz gördükleri rivayet edilmektedir. Sahabeden sonraki dönemde de İkrime, A‘meş ve Ebu’l-Kâsım el-Ezdî gibi âlimler altın yüzük kullanmanın erkekler için caiz olduğu kanaatine varmışlardır. (Tahâvî, Şerhu maâni’l-âsâr, IV, 259; Aynî, Umdetu’l-kârî, XIV, 209).

İddia 5: Bazı çağdaş âlimler; altın yüzük kullanmanın çoğunluk tarafından haram görülse bile bunun mubah olduğunu söyleyenlerin de olmasına dayanarak ve ayrıca övünme kastı olmaksızın altın ve gümüş kapları süs eşyası olarak kullanmanın câiz olduğu; altın kullanımının haram kılınışının sebebinin israf ve övünme olduğu; günümüzde bir evlilik hatırası olarak takılan alyansın ekonomik değerinin israf sayılacak bir durumda olmadığı gibi gerekçelere dayanarak, erkeklerin altından imal edilmiş evlilik ve nişan yüzüklerini takmalarını caiz görmüşlerdir. (bkz. Kâmil Miras, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, Ankara 1985, IV, 287; XII, 108)

İddia 6: “Erkeklerin nikâh akdinin bir hatırası olarak altından nişan yüzüğü takabileceklerine, bu husustaki bir haberle fukahadan bazılarının içtihatlarına istinaden istidlal olunmuştur.”

İddia 7: Bu görüşe göre, hatıra ve evlilik alameti olarak kabul edilen altından yapılmış nişan veya evlilik yüzüklerinin/alyanslarının kullanımı caizdir.
iddiların cevapları aşağıdadır.
 
 
Giriş:
Yukarıdaki söylemle altın yüzük erkeklere caizdir. Haram değildir şeklinde fetva vermek. 1962 lerden bu yana diyanetin hakkında nas olan bir konuda ısrarla devam ettiği galiz hatalarındandır. Malesef bir başkan çıkıp bu hatayı tashih edememiştir.
Yukarıda alıntıladığım söylem hemen hemen tercümedir denilecek kadar Reşid Rıza’nın konu hakkındaki makalesinin özetidir. (Reşid Rıza bilindiği gibi bu konularda modernist bir anlayışa sahiptir ve Cumhuriyet Türkiyesinde Cehape iktidarı dinimizi modernize etmeye çalışırken onun bu fikirlerinden faydalanmıştır.)
- Arapçası olanlar aşağıda vereceğim linkten karşılaştırırlarsa bunu göreceklerdir. Benzerlikler efendimiin altın yüzüğü yasaklaman olan durumu anlatan rivayetlerle yasaklama sonrası olan rivayetleri bu konuda ihtilaf varmış gibi nakletmede; görmezden gelinen naslar da, sahabenin bazılarının altın yüzük taktığı iddiasında ve hanefi alimlerinin bazılarının altın yüzüğe cevaz verdiği iddiasında olduğu gibi tamamen aynıdır. Ve bunların ilmi delilmiş gibi sunulması tamamen hurafedir. Bir ilim adamı bunları asla söyleyemez.
(Karşılaştırmak için bak. Reşid Rıza , el Menar c.7 s.419-424 yıl 1904
arapça metni için bk. http://www.fatawa.com/view/77)
-Yukarıdaki 7 iddianın söylem olarak özeti şudur;
 
(Diyanetin Söyleminin Özeti:)
Efendimiz altın yüzüğü erkeklere yasaklamamış kendisi de altın yüzük takmış, hatta sahabeye de altın yüzüğü elleriyle takmıştır.
Sahabeden (13 kadar sahabi) bazılarını altın yüzük kullandıkları da nakledildiğine göre erkeklere altın yüzüğün yasaklanmasını ifade eden hadislerin illeti incelenmelidir. İncelendiğinde; cennette erkeklere ikram edilecek ziynet olması sebebiyle bu ziynetin kullanılmasının cennete bırakılmasının tavsiyesi, insanlar arasında altın yüzüğün çoğu kere kibir ve gösteriş için ve zenginlik izharı için takılması ve bunların da dinimizde hoş karşılanmaması sebebiyle, ulemanın çoğu bu konu hakkında fetva verirken caiz olmayacağına dair fetva vermişlerdir. Bunlara göre nişan alameti olarak altın yüzük kullanılması esasen caizdir. Bu ifade edilen mahzurlar oluşursa caiz olmaz. Caizlik vechi kullanılırken bunda aşırıya gidilmemeli ve nişan nikah alameti olarak kullanılmakla iktifa edilmelidir. Diğer alanlarda ise sağlık vs hariç sis için erkekler altın takılar kullanmamalıdır.
------------------------------------------------------
Bu söylem A sından Z sine kasıtlı çarpıtmalar içeren bir söylemdir. Ve fıkhi açıdan geçersizdir.

1- Altın yüzük önceleri haram değilken sonraları haram kılınmıştır. [1]
ثبت بهذه الآثار أن خواتيم الذهب قد كان لبسها مباحاً ،ثم نهي عنه بعد ذلك ، فثبت أن ما فيه تحريم لبسها هو الناسخ لما فيه إباحة لبسها
-Efendimiz kendisi de altın yüzük kullanırken ve bazı sahabilere altın yüzük hediye etmişken daha sonra altın yüzük kullanımını haram kılmış ve yasaklamıştır. Bk. [2]
 
2--Erkeklere altın yüzük kullanmalarının haram oluşunu ifade eden hadisler
Hadis no: 1
- İbn Zureyr (ra) dan;
"Ali b. Ebu Talib den duydum, dedi ki. Peygamberimiz ipek aldı sağ tarafına koydu, altın aldı sol tarafına koydu ve sonra şöyle dedi. Bu ikisi ümmetimin erkeklerine haramdır."  [3]
عن ابنِ زُرَيرٍ، أنَّه سَمِعَ عليَّ بنَ أبي طالبٍ رضي الله عنه يقولُ: إنَّ نبيَّ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم أخذ حريرًا، فجعَلَه في يمينِه، وأخذ ذهبًا فجعَلَه في شِمالِه، ثمَّ قال: إنَّ هذينِ حرامٌ على ذُكورِ أمَّتي
Hadis no: 2
- Ali (ra)dan;
Peygamberimiz beni altın yüzük kullanmaktan nehyetti.  [4]
 
عن عليِّ بنِ أبي طالبٍ رَضِيَ الله عنه، قال: نهاني رسولُ الله صلَّى اللهُ عليه وسلَّم عن التخَتُّمِ بالذَّهَبِ
 
Hadis no: 3
-İbn Ömer (ra)dan;
... peygamberimiz altından bir yüzük edinmişti. Onu takınca insnalarda altın yüzükler taktılar. Efendimiz sonrasında ben bu altın yüzüğü kullanıyordum am bundan sonra asla kullanmayacağım dedi ve yüzügü çıkardı. Bütün herkeste onunla birlikte altın yüzüklerini terkettiler. [5]
 
  أخبرنا علي بن حجر عن إسمعيل عن عبد الله بن دينار عن ابن عمر قال اتخذ رسول الله صلى الله عليه وسلم خاتم الذهب فلبسه رسول الله صلى الله عليه وسلم فاتخذ الناس خواتيم الذهب فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم إني كنت ألبس هذا الخاتم وإني لن ألبسه أبدا فنبذه فنبذ الناس خواتيمهم
 
Hadis no: 4
-Ebu Musa el Eşari (ra)den;
Peygamberimiz buyurdular ki, Allah teala ümmetimin kadınlarına ipek ve altını helal kıldı ama onları erkeklerine ise haram kıldı. Bk. [6]
 أخبرنا عمرو بن علي قال حدثنا يحيى ويزيد ومعتمر وبشر بن المفضل قالوا حدثنا عبيد الله عن نافع عن سعيد بن أبي هند عن أبي موسى أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال إن الله عز وجل أحل لإناث أمتي الحرير والذهب وحرمه على ذكورها
 
Hadis no: 5
-el Bera b. Azib (ra)dan;
"Efendimiz bizleri 7 şeyden yasakladı (men etti) altın yüzük -halka- kullanmaktan, ipekten..." .[7]
 
 حدثنا آدم حدثنا شعبة حدثنا أشعث بن سليم قال سمعت معاوية بن سويد بن مقرن قال سمعت البراء بن عازب رضي الله عنهما يقول نهانا النبي صلى الله عليه وسلم عن سبع نهانا عن خاتم الذهب أو قال حلقة الذهب وعن الحرير والإستبرق والديباج والميثرة الحمراء والقسي وآنية الفضة وأمرنا بسبع بعيادة المريض واتباع الجنائز وتشميت العاطس ورد السلام وإجابة الداعي وإبرار المقسم ونصر المظلوم
 
Hadis no: 6
- Abdullah b. Abbas (ra)dan;
Peygamberimiz bir sahabinin elinde altından bir yüzük gördü. Onun elinden (parmağından) yüzüğü elleriyle çıkardı ve attı. Sonra da, -aranızdan biri bile bile cehennem ateş halkalarından birini eline geçiriyor…-dedi. Adama peygamberimizin oradan ayrılmasından sonra yüzüğü al onu satar faydalanırsın dediler. Adam, Allah'a yemin ederim ki asla almam, onu elimden çıkarıp atan Allah'ın Resulüdür dedi. .[8]
عبد الله بن عباس رضي الله عنهما؛ أنَّ رَسُول اللهِ صلّى الله عليه وسلّم رَأَى خَاتَماً مِنْ ذَهَبٍ فِي يدِ رَجُلٍ، فَنَزَعَهُ فَطَرَحَهُ وَقَالَ: «يَعْمِدُ أَحَدُكُمْ إِلَى جَمْرَةٍ مِنْ نَارٍ فَيَجْعَلُهَا فِي يَدِه» فَقِيلَ لِلرَّجُلِ - بَعَدَ مَا ذَهَبَ رَسُولُ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم خُذْ خَاتَمَكَ انْتَفِعْ بِهِ. قَالَ: لاَ، وَاللهِ! لاَ آخُذُهُ أَبَداً، وَقَدْ طَرَحَهُ رَسُولُ اللهِ صلّى الله عليه وسلّم
 
3-Erkeklerin altın yüzük kullanmalarının haramlığı konusunda 4 mezhep ittifak halindedir.
 
Hanefi mezhebine göre haramlık için bk.
et Tahavi, Şerhu Meani'l-Asar IV.262 vd; İbnul Humam, Fethu'l-kadir ale'l Hidaye, Kitabul Kerahiye X. 26; el Kasani, Bedaiu's-sanai, V.132

Şafii mezhebine göre haramlık için;
Bk. en Nevevi, el Mecmu IV. 440; en Nevevi, Şerhu Muslim XIV.65; İbn Hacer el Askalani Fethu'lbari X. 317
 
Hanbeli mezhebi ne göre haramlık için;
Bk. İbn Kudame, el Muğni, III.15; el Buhuti, Keşşaful Gına II.238
 
Maliki mezhebine göre haramlık için;
Bk. İbn Abdilber, el İstizkar XXVI. 176; ibnu Abdilberr, et Temhid, XIV.249; -el Hattab, Mevahibul celil I.178;  -ed Dirdir, eş Şerhul kebir, I.62
 
Bu konuda icma da nakledilmiştir.
Bk. ibn Abdilber, el İstizkar el Camiu li Mezahibi Fukahail Emsar. XXVI. 176, madde no: 39114 (emma et tehattum biz zaheb ...)
en Nevevi, el Mecmu IV.383
 
(أجمع العلماء على تحريم استعمال حُليِّ الذَّهب على الرِّجال)
 
Dört hak mezhebe muhalefet eden bu fetva müslüman halkımıza layık değildir. 1962 den beri düzeltilmeyi beklemektedir.
 
4- Sahabenin altın yüzük kullandıklarıyla alakalı rivayetler yasaklama öncesine aittir. Çünkü haram kılınma emri bunları nesh etmiştir.
Sahabeden 13 kadarının altın yüzüğü olduğu iddiası tarihi rivayetlerden derlenmiştir ve ispat edilebildiği çerçevede cevaz delili olamaz. Sahabenin efendimizin yasaklamasından önceki amelidir.
(Bunların delillerini havi metinleri gerek İmam Tahavi gerekse İbn Abdilber gerekse İbnul Humam ve İbn Hacer, en Nevevi yukarda verdiğimiz kaynaklarında ilgili cilt ve sayfalarında bulabilirsiniz.)
Not: Bu 13 sahabeden bazılarına da caizliğin haram edilişinden haberdar olmadıkları da anlaşılmaktadır.  [9]
 
5- Hz. Ömer'in kızmasına rağmen bunu bana efendimiz taktı çıkarmam şeklindeki rivayet Nesai rivayetidir. Sahih değildir, ravisi metruktur.
Ata el Horasani hakkındaki cerh ve tadiller için.[10]
Ata el Horasani'nin ravileri arasında olduğu hadis hem metruktur. Hem de Efendimizin haram kılması ile alakalı rivayetler çok sayıdadır ve sahihtirler.
 
6- Dört mezhep müctehidleri erkeklerin altın yüzük kullanmasına haramdır demişlerdr. Bu haramlık hanefi mezhebinde de ihtilafsız olarak geçerli bir fetvadır. 
 
7- Hanefi fukahası ve diğer mezhep müctehidleri erkeklerin altın yüzük kullanmalarının hükmü konusunda ittifakla haram demişlerdir.
Caiz değildir dememişlerdir. Bir şeyin caiz değildir olmasıyla haram olması arasında büyük fark vardır.
-Hanefi fukahasına nisbet edilen mesela Tahavi' ye nisbet edilen fetva tam tersidir. [11]
Tahavi, Şerhu Maani'l-asar da bu rivayetlerin altın yüzüğün erkeklere haram kılınmasından önce olduğunu açıkça ifade etmekte ve haramlığın sabit olduğu açıkça söylemektedir. ez Zeylai de aynı şekilde Nasbur-raye' de yine hidaye sahibi de eserinde İbnu'l Humam da fethul kadir de aynı şekilde konuyu açıklamaktadır.[12]
 
Bu gerçeğe rağmen diyanetin fetvasında Tahavi'den altın yüzüğe cevaz veriyormuş gibi alıntı yapılması utanç vericidir. Utanç vericidir utanç vericidir.
Ve bu nakli her kim yaptıysa diyanet kurumunu büyük vebal altına sokmuştur.
 
8- Kamil Mirasdan yapılan nakil de bir sıkıntı ve yozlaşma örneğidir.
Gerçekten bu lafları edip etmediğine bakmak gerekir. Çaplı bir ilim adamı ve de hüsnü zanda bulunduğum bu şahıs bu lafları ettiyse hakkında nas bulunan ve bütün mezheplerde haram olan bir fıkhi hükmü ona illet arayıp bulduğu illetle yumuşatıp altın yüzük yasaklamasından kurtulma eğilimi "heva sahiplerinin işidir". Müslümanlar tarafından ve diyanet tarafından dikkate alınmaması gerekir.
 
9- Girişte de ifade ettiğim gibi diyanetin fetvası neredeyse tıpatıp -aynı gibi- Reşid Rıza'nın el Menar dergisindeki görüşünün özetidir.
Diyanet bu fetva ile hanefi mezhebine mensup müslümanlara mezheple kayıtlanmayan mucize inkârcısı bir mason-modernistin fetvasını dayatmıştır ve ülkemizin milli kurumu olduğu için ona güvenen binlerce müslümanı yanıltmıştır.
 

Mülahaza: Murat Oran 
Kur'an-ı Kerim'e konuyla alakalı hiçbir hüküm yok. Teşri olarak sünnete bakarsak sünnette de çok fazla şaibe mevcut. Peygamber altın yüzük takmış, sonra yasaklamış, sonra takana bir şey dememiş. Bu konuda kesin hüküm koyabilecek bir nas göremiyorum.

el Cevab: Kuran da bu konuyla ilgili hüküm yoktur yazmışsınız. (bunu geçiyorum) Sünnette şaibe yoktur. (Çok fazla şaibe var yazmışsınız.)
Peygamberimiz altın yüzük takmış sonra da bu nu yasaklamış bütün sahabe de bu yasağa uymuşlardır. (Peygamberimiz takmış yasaklamış sonra takana birşey dememiş yazmışsınız. Yasaklamış olduğunu anlamışsınız bilmeden takan birinin elinden çıkarıp atmasını okumamışsınız.)
Kendisinin yasaklamasını duymadığı için takmaya devam eden bir sahabiyi uyarmış sahabi nin elinden yüzüğü bizzat kendisi çıkarıp atmıştır.
Bu konuda kesin hüküm ifade edecek bir nas göremediğinizi yazmışsınız. (yazdıklarınız aleyhinize amel defterinize kaydedilsin.)
 

Mülahaza: Elbiselerde az bir miktar ipek ve eşyalarda az bir miktar altın caizdir deniliyor. Yani gümüşten bir yüzükte birkaç yerde altın kaplama veya kakma olsa bu caizdir deniliyor. Bunlarda mı caiz değildir? Altın bezemeli tespihin hükmü nedir?

el Cevab:
Hanefi fukahası ve Hanbelilerden bazı fakihlerden az altın ve az ipek yüzdesini haram kapsamında görmemişlerdir. [13]
Bu fetva Enes ve Muaviye ra lardan nakledilen "az altınla" alakalı cevaza dair hadislere dayandırılmıştır. [14]

عن معاوية رضي الله عنه أن رسول الله نهى عن لبس الذهب إلا مقطعا 


 


[1] et Tahavi, Şerhu Meanil Asar IV.262 vd.
[2] İbnul Humam, Fethu'l-Kadir Ale'l Hidaye, Kitabul Kerahiye X. 26
[3] Ahmed b Hanbel,,el müsned hno: 935; (Ayrıca bk. ahmed şakir tahkiku musned ahmed b hanbel II.186); Ebu Davud es Sünen h no: 4057; Ayrıca bk. en Nevevi, el Mecmu IV. 440
[4] Muslim es Sahih h no: 2078
[5] en Nesai, es Sünen h no 5275 Ayrıca bk. 5167; 5168
[6] en Nesai, es Sünen, h no: 5265
[7] el Buhari, es Sahih h no: 5525; (IV. 1867); Muslim es Sahih h no: 2066 (III.1635) (ayrıca bk. en Nevevi, Şerhu Muslim I. 227)
[8] Muslim, es Sahih, h no: 2090 (III. 655)
[9] İbn Receb el Hanbeli, Ahkamu lubsi'l-havatim, s. 60
[10] ez Zehebi Siyer A'lam Ennubela VI. s. 141-143
[11] Tahâvî, Şerhu maâni’l-âsâr, IV, 259; Aynî, Umdetu’l-kârî, XIV, 209
[12] el Merğinani, Burhanuddin, el Hidaye Şerhu Bidayetil mübtedi, II.416; ez Zeylai, Nasbu'r-raye fi tahrici ehadisi'l-hidaye VI. 121 vd.
[13] İbnul Humam Fethul-kadir VIII.10
[14] Ebu Davud, es Sünen, h no 4239; en Nesai es Sünen h no: 5317
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort