Soru: Ben Tokide eve yazıldım Toki evlere 6 ayda bir zam geliyor yani ben senede 12000 tl yatırıyorum 6 ayda gelen zamla yıl sonunda 11000 tl yakın üstüne biniyor 10 yıl vadeyle almamıza rağmen evin fiyatı ha bire üstüne faiz mi diyelim tefe TÜFE farkı mı diyelim ha bire geliyor bankadan para çekip kapatsak daha kârlı olacağız ama şimdi bu TOKİ'nin aldığı faiz oluyorsa daha bir kere girdik satmaya çalıştım satamadım şimdi bankadan para çekip bu borcu daha fazla zarara girmeden kapatabilir miyim (15.02.2017) 

el Cevab: 
Bu fark tefe tüfe vs. faiz adıyla sizden alınıyorsa bu faiz olur. Evi elden çıkararak kurtulmanız gerekir. 
-Bu kar payı adıyla sizden alınıyorsa sizin anlaşmanız çerçevesinde toplam ödenecek paranın zamana yayılması sonunda belirlenmişse caizdir. Faiz olmaz. 
- Devletin asli ihtiyaçlarda vatandaşlarından faiz adıyla para almaması lazım. Alıyorsa da sizin bu şekilde ev almamanız gerekir. Ev aldıysanız evden en az zararla ve faiz vermekten kurtulmaya çalışmanız lazım.
 

Soru: Hükümetin yeni başlattığı sosyal konut projesi için resmi sitede "ÖDEME" başlığı altında verilen açıklama şöyledir:
"Satış fiyatının %10’u peşin (Başvuru bedeli düşüldükten sonra kalan tutar), kalan tutarın tamamı aylık % 0.49 oran ve 240 ay vade ile ödenecektir. (T.C. Ziraat Bankası A.Ş./T. Halk Bankası A.Ş. tarafından konut alıcılarına kredi kullandırılacaktır.)" Kaynak : https://i.toki.gov.tr/100BinKonut/?fbclid=IwAR2gC3UbuYDr6ZYP6Vuz7VHBSNgLqoG_oGtdCw5C7M-CPCE6Ox2810G2ERM 
Buna göre bu projeden ev almak caiz olur mu? 

el Cevab:
Faizli alışveriş müslümanlara haramdır.
Devletin vatandaşlarından zorunlu olarak aldığı faiz konusunda vatandaş vermediğinde hayatı aksayacak derece zora giriyorsa bunu vermekte mazur olur. Medeni hukukla yönetilen devlette çalışmak durumunda olanlar maaş vs işlemlerde kendilerindne alınabilen faizden dolayı mazur olur olurlar.
-İsteğe bağlı olarak yapılan bütün işlemlerde faiz almak ve vermekte ise (zorunlu ihtiyaç sınırında kalması ve zaruret halinin oluşması sınırından ileri gitmemesi hariç ) faiz alanlarlar veya verenler büyük günah sahibi olurlar.
Yazdığınız işlem de % 0.49 oranında faiz alınacağı ifade ediliyorsa caiz olmaz. Kar payı alınsaydı caiz olurdu.
 
Not:
Devletin (dini değerlerle amel eden müslümanları da gözeterek) 120 ay ödemeye girenler; toplam örneğin 200 000 tl öderler demesi islami açıdan bu hizmete iştirak edilmesini mübah kılardı.
Yani; faiz illa da alacaksa bile bunun gereği olarak alacağı parayı daire satış bedeline ekleyip de şu daire şu taksitle alınırsa şu kadar ay için toplam ücret 200.000 tl dir denilse ve faiz vs işlemlerin adı konmasa vatandaşın bu hizmetten yararlanması faiz olmaz. Zira devleti satış sırasında kurtaracak rakam 1 kalemde ödenmiş olmakta ve faiz alınmamış olmaktadır.
Bu işleme girildikten sonra ödeme zorluğu çeken birisi olursa veya katılımcı iflas sebebiyle hiç ödeme yapamayıp devre dışı kalırsa da yine hesaplamadan ödenmiş para varsa tazminat alınarak vatandaşın devre dışı bırakılması ve aynı dairenin başka birisine satılması da caiz olacaktır.
(Ama bankacılık sistemi açısından bu yapılamaz denildiğini duyar gibiyim.)

Mülahaza: Veysi Polat 
Peki bir vatandaşın cebinden o para çıktıktıktan sonra bunun adı faiz değil de kâr payı denince caiz olması biraz beni düşündürüyor hocam. Allah bizi affetsin çok kötü bir zamandayız. Allah muhtaç etmesin.

el Cevab: Katılım payı sisteminde izlenen yol aynı faiz sistemi gibi. Ama faiz ile katılım payı sistemi neticede farklı.

Devlet, herşey dahil bu ev 100 metrekare ve 240 ay taksitle 300 000 tl dir dese ve bunun aylık taksidi de.... deseydi bu işlem faiz olmazdı.
Ama aynı işlemi takdim ederken pazarlarken bu ev peşin 200.000 e taksitle satarsak 10 sene taksit ile 0.49 dan faiz koyarak.. 300000 tl’yedir dese faiz işlemi yapmış olur. Ve şu anki durum bu tür bir söylem içerdiğinden faiz olur.
Devlet yöneticisi müslümanları hizmet üretirken faizli işlem ile hizmet üretmeye ikna eden enflasyon oranındaki faiz faiz değildir diyen bir grup ilahiyatçıdır. Keşke onları dinlemeselerdi.

Mülahaza: Gülsevim Korkmaz  
Ödemeler senede bir veya altı ayda bir enflasyon oranına göre güncellenecektir denseydi mübah olur muydu?

el Cevab: Enflasyon oranında güncelleme şartı satış akdini ifsad eder.
Diğer taraftan enflasyon oranında bir malın satış fiyatına yapılan ekleme faiz olur.
1000 lira borç veren birisi gelecek sene enflasyon oranına bakarsın ne kadar arttıysa o miktarı borcuna ekler borcunu öyle ödersin dese bu da faiz olur.
 
Faizin tanımı ortada; Hükmü de ortada ama!
 

Mülahaza: Sosyal konut projesi hakkında İsmailağa fetva heyeti cevaz vermiş.
Fatih Kalender hoca yetkililerden aldığı bazı bilgilere istinaden gerekçesini de izah ediyor.
Video linkini size iletiyorum Hocam. (https://www.youtube.com/watch?v=oWw_Txxf7XA&feature=youtu.be&fbclid=IwAR0EuEnH-Fuis31kLVM1JiOxLHvzeUU1O01HsphhSGh80b9nxTy2aPtTIe8)
Videoda verilen bilgiler doğrultusunda daha önce verdiğiniz cevap değişir mi?

el Cevab: Videoyu izledim.
Bu videonun İsmailağa cemaatini temsil etmeyeceğini düşünüyorum.
Gözlemlediğim Toki hizmetlerine caiz olmaz dememeğe çalışan bir konuşmacı konuşuyor. Dinlediğim video sebebiyle ayrıca üzüldüm.

6. dakikasında TOKİ’nin 100 000 konut projesine katılmanın caiz olacağı söylenilmişse de 13. dk ve devamında Tokinin önceki hizmet anlayışının aynısıyla bu projenin uygulanacağı duyumu da verilmiş.

0.49 oranıyla olacak işlem faiz olduğu müddetçe bu tür faizli alışverişler faziin haram olduğuna inanan kişiler tarafından uzak durulması gerekenler arasında olmaya devam eder.

 

Soru: Diyanet İşleri Başkanlığımızın aşağıdaki fetvasına ne dersiniz. 
Soru – cevap:
Diyanet, "Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından uygulanan Sosyal Konut Projesinin dini hükmü nedir?" sorusuna şu cevabı verdi:
"İslam'da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir. İş kurmak veya genişletmek; ev, araba satın almak üzere kişi, kuruluş veya bankalardan alınan faizli krediler de bu kapsamdadır ve caiz değildir.
TOKİ aracılığıyla devreye alınan son uygulama ise devletin, alt veya orta gelirli vatandaşlarına yönelik olarak ürettiği bir sosyal konut projesidir.
Bu projede, peşinat haricindeki tutar, kamu bankaları vasıtasıyla kredilendirilmekte olup devletin söz konusu borçlandırmadaki amacı, faiz geliri elde etmek değil, aksine ödeme güçlüğü içindeki vatandaşlarının ev sahibi olmalarına yardımcı olmaktır.
Bu itibarla, devlet TOKİ’nin bu uygulamasında başka bir yolla konut alma imkânı tanımadığından, belirtilen niyet ve amaçlar doğrultusunda söz konusu projeden yararlanmak caizdir." (https://www.ensonhaber.com/diyanet-tokiden-krediyle-ev-almayi-caiz-buldu.html?fbclid=IwAR2PryEDLaQsdEqpsdR2EPfVIs9nTRvNP5QHo8yxcIzP90UX4MdaTkYlhvQ)
Kaynak İçin Tıklayınız;

el Cevab:
Bu soruya 3. defa cevap yazıyorum.
Adı ve niteliği "faiz" olan işlemler caiz değil haramdır ve büyük günahlardandır.
Faiz alan ve veren haram fiil işlemiş olur. Helal kabul etmedikçe gayri müslim olmaz. Dinden çıkmaz.

Bir sebeple faize bulaşan müslüman kurtulmaya çalışmalıdır. Böyle bir yöntem "kişinin helak olma sebeplerindendir”.
Efendimiz 7 helak eden büyük günahtan -çok üstünde durarak- sakındırmıştır. Bunlardan birisi de "faiz yemektir."
Elbette vermek durumunda bırakılmak ile faiz yemek günahları aynı değildir. Bu ayrıntı önemlidir. Ama faiz almakta vermek te haramdır.
Yazdığınız diyanet fetvasını gerçekten diyanet kurumu verdiyse şu an ki devletimizin başka bir yolla mevcut sistem içerisinde fakir vatandaşına ev alma imkânı sunamadığını esas alarak bu fetva müsevvedesini yayınlanmış gözükmektedir.
Ama gözettikleri ne olursa olsun hatalıdır. Harama helal demek cür'eti dikkat çekicidir.

Daha önce de yazdığım gibi Medeni hukuk devleti kurum olarak fakir vatandaşına hizmet etmek istiyorsa bankalarının sistemlerini değiştiremese bile --- vade farkının faiz olarak istenilen kısmını kendisi öderse --- vatandaş faize bulaşmadan ev alır ve bu işlem şüpheli işlem olsa da caiz olur. Zira vatandaş faiz ödemeden taksitle ev sahibi olmaktadır.

Yine 20 sene taksitle ev verirken oluşan vade farkının faizini, faiz olarak hesaplamayıp, vatandaşa toplam borcun 20 senede ödediğinde 300 000 tl’dir dese vatandaştan faiz almamış olur.
(Yani faiz ismini kullanmayıp bankaların talep ettikleri faize denk gelen fiyatı vatandaştan istenilen ücrete yansıtılarak tek fiyat verilse işlem faizli işlem olmaktan çıkar. Fahiş fiyata ama 20 yıllık taksitle satılan ev hizmetine dönüşür. Ama fahiş fiyatla ev satmak fiiliyle faizli ev satmak fiili kıyaslanamayacak derecede farklı hükümler alacaklardır. Birisi helak edici haram fiil diğeri mübah fiil olacaktır.

Not: Müslümanların büyük yüzdesini oluşturduğu ülkemizde müslümanların devletinin müslümanlara fazisiz ev satamaması elem vericidir.
Başörtmek demokratik hak olarak nihayet tanındı. Tanınıyor. Ama haram yemekten uzak duran müslümanları devlet neden gözetmiyor. Anlaşılmaz derin bir çelişkidir.
Ayette faizi yiyenlere "Allah ve rasulu harb ilan etmişlerdir" şeklindeki uyarıya rağmen yine "faiz yiyenler şeytanın çarptığı biri gibi kalkarlar" uyarısı yapılıyor. Ama diyanetimiz bile bu tür bir cevaz verme ifadesini ilan edebiliyor.

Mülahaza: Ecem Özel Niyazoğlu 
Öyleyse eminevim de faize girer?

el Cevab: Eminevim sistemi benim bildiğim kadarıyla şöyledir.
Belli sayıda insan belli bir miktar parayı her ay bir yere yatırıyorlar ve her ay üyelerden toplanan para kurayla ya da sırayla bir üyeye veriliyor. Üye bu parayla (bankaya faiz vermeden) gidip ev alıyor.
Üyeleri bir araya getiren firma bu hizmeti karşılığında bir ücret alıyor. Ama faiz almıyor. Bu hizmet komisyon alma standartlarında bir hizmet oluyor.
Üyelerden birisi ödeme yapamaz duruma düşerse bu firme başka bir üye bulup sistemi aksatmadan devam ettiriyor ve ayrılan üyeye parasını iade ediyor ama komisyonunu iade etmiyor.
Bütün bu uygulamalarda ve işlemlerde faiz ya da haram bir fiil yoktur. Bu sebeple eminevim vs hizmet üretenler yardımıyla ev alınması fiili mübahtır.

Mülahaza: Rumeysa Özdemir 
Toki den ev almak mi caiz degil tokıden ev almak İcin kredi cekmek mi? İkinci haram onu biliyorum da birincinin haram olma sebebini anlamadım.

el Cevab: Dinimizin alışveriş normlarında olmak kaydıyla herkesten ya da her kurumdan alışveriş mübahtır. Alışverişin mübah olmasından sonra başka dini ya da ahlaki değerlerimize özen gösterilmesi de ayrı bir dini değerdir. İsrail mallarının boykot edilmesi bu türdendir. Yahudiden alışveriş islam değerlerine uygunsa caiz ise de müslümanlara zulm eden kan kusturan bir devletin ekonomisine katkı boyututyla onların malları yerine başka gayri müslimlerin ürettiği malların tercih edilmesi gerekir. İslamla ve müslümanlarla savaşmayan yahudilerle ticaret yapmak borç almak borç vermek de esas itibarıyla caizdir.
Tokiden ya da herhangi bir kurum ya da şahıstan ev almak ya da satmak elbette genel çerçevede mübahtır. Ama alışverişte faizin işletilmesi şartı ortaya çıkınca tokiden alınması sebebiyle değil faizin haram olması sebebiyle tokiden alışveriş mahzurlu hale gelir.

Devlet fakir vatandaşlarına yeni evlenenlere eminevim örneğindeki gibi alternatifler oluştursa, şehirlerin çevrelerindeki boş işlevsiz kamu arazilerine fakirin başını sokabileceği evler yapıp bunları bu tür bir sistem vasıtasıyla vatandaşa satsa elbette çok büyük hizmet yapmış olurdu.