Hit (7419) D-89

Hazinei Fünun Dergisi

Yazar İşl.Müd. : Sahibi :
Yayın Logosu : Yayın Dili : Osmanlıca
Yayın Aralığı : Dergi Türü : Edebiyat, Fikir, Gazete, İlmî
Ekleyen : /2014-07-17 Güncelleyen : /0000-00-00

Hazine-i Fünun Dergisi

İlmi, Fenni Haftalık Gazete.

İmtiyaz Sahibi Doktor Cerrahiyan (Cerrahizade)dir.

Yazı İşleri Müdürü Kirkor Faik’dir.

Alem Matbaası ve Ahmed İhsan ve Şurekası Matbaasında basılmıştır.

1893-1896 yılları arasında İstanbul'da yayımlanan edebiyat ve fikir dergisi.
İlk defa 3 Haziran 1301de (15 Haziran 1885), G. Cerrahyan tarafından küçük boyutlarda tamamen fennî yazılara hasredilmiş olarak sadece tek sayı çıkan Hazîne-i Fünûn, daha sonra haftalık bir dergi halinde 3 Temmuz 1309 (15 Temmuz 1893) tarihinden itibaren üç yıl süreyle yayımlanmıştır. İlk üç cildine kadar kapaksız ve genellikle sekiz sayfa, zaman zaman on iki ve on altı sayfa olarak çift veya üç sütun üzerine dizilmek suretiyle yayımlanan dergi, her yıl 1. sayıdan başlayıp 52. sayıda tamamlanan ciltlerle IV. cildin 20. sayısında yayınına son vermiştir (22 Ağustos 1312/3 Eylül 1896}. Böylece Hazîne-i Fünûn toplam i 76 sayıda 1500 küsur sayfadan oluşan bir koleksiyon teşkil etmiştir. Dergi, ilk iki yıl sekiz sayfalık formalarla roman ilâveleri de vermiştir.
Hazîne-i Fünûn'un imtiyaz sahibi, edebî ve mizahî birkaç dergi daha çıkaran ve Asır Kütüphanesi'nİ kuran ünlü yayımcılardan Kayserili Kirkor Faik Efen-di'dir. Kitap ilân ve haberleri dışında reklâmı olmayan derginin Osmanlı Devleti'-nin uzak bölgelerine kadar abonesi bulunduğu ve bir ara tirajının 6000'e ulaştığı kendi ifadelerinden anlaşılmaktadır (bk. IV, nr. l,s. I).
II. Abdülhamid döneminin (1876-1909) diğer dergileri gibi Hazîne-i Fünûn da siyasetin, hatta toplum meselelerinin dışında, başlık altındaki ifadesiyle "fennî ve edebî" bir dergidir. Bütün yayın süresince dergide, yedisi Osmanlı yazar ve yayımcılarının portresi olmak üzere fotoğraf ve gravür halinde sadece yirmi bir resim yer almıştır. Fen bahislerini de hemen bütün Tanzimat sonrası gazete ve dergilerinde olduğu gibi Osmanlı okuyucusunun ufkunu Batı dünyasına açmak maksadıyla sağlık, tabiat, coğrafya, jeoloji, eğitim, yeni keşif ve icatlar gibi konularda verilen ansiklopedik bilgiler teşkil eder. Ayrıca din, tarih, ahlâk ve hukuk konuları da yer almaktadır.
Hazîne-i Fünûn'un muhtevasının asıl ağırlığını edebî metinlerle edebiyat ve dil üzerine yazılar teşkil etmektedir, özellikle son ciltlerde şiirlerin ve edebî yazıların yoğunluk kazandığı görülür. Bunda aynı dönemde yayımlanan dergilerden, önce Mehmed Tâhir'in çıkardığı Ma'lûmat'm, daha sonra Servet-i Fünûri'un edebî yazılarının giderek artması karşısında ortaya çıkan bir rekabetin rolü düşünülebilir.
Bütün yayın hayatında 300 küsur şairin 1600'den fazla şiirine yer vermiş olan Hazîne-i Fünûn için bir şiir dergisi demek mümkündür. Şiirlerden bir kısmı geçmiş dönemlerin divan şairlerine aittir veya daha önce yayımlanmış şiirlerdir. Büyük bir kısmı da dergi sayfalarında kay* bolacak amatör şairlere aittir. Bununla beraber döneminde isim yapmış veya ileride şöhret sahibi olacak otuz kadar şairden de bahsedilebilir. Bu kadar şairin bir araya toplanmış olması, Hazîne-i Fü-nûn'un önemli bir edebiyat çevresi teşkil ettiğini göstermektedir. Bunların çoğu tamamen divan tarzını devam ettiren veya şekil bakımından devam ettirip muhteva olarak az çok yenilik gösteren şairlerdir. Bunlar arasında Hersekli Arif Hikmet, Osman Şems. Koniçeli Mûsâ Kâzım {Paşa). Memduh Faik, Manastırlı Salih Faik, Üsküdarlı İbrahim Hakkı, Yenişehirli Avni gibi Encümen-i Şuarâ mensupları ve taraftarları; Recâizâde Ekrem'le tartışmaları dolayısıyla eski şiirin taraftarı görünen Muallim Naci ve onun etrafındaki Şeyh Vasfı. Ali Ruhî, Müstecâbî-zâde İsmet, Fâîk Esad (Andelib), Adanalı Hayret ve Mehmed Celâl vardır. Buna karşılık Recâizâde Mahmud Ekrem, Ce-nab Şahabeddin. Tevfık Fikret. Rıza Tev-fik (Bölükbaşı) gibi şairlerin, dönemi içinde yenilikler gösteren şiirleri yine Hazîne-i Fünûn'da yayımlanmaktadır. Bunların dışında Abdülganî Senî (Yurtman), Ahmed Remzi (Akyürek), Muallim Feyzî, İsmail Safa, Hüseyin Dâniş (Pedram), Makbule Leman, Midhat Bahârî(Beydur), Muh-yiddin Râif (Yengin), Nuri Şeyda, Sâmih Rifat. Süleyman Nazif. Menemenlizâde Mehmed Tâhir. Veled Çelebi (İzbudak). Adanalı Ziya gibi şairler de dergide yer almıştır. Mehmed Âkifin yayımlandığı bilinen en eski iki gazeli (16 Kânunuevvel 1309 [28 Aralık 1893]: 6 Teşrinievvel 1310 [18 Ekim 1894J) ve İbnülemin Mahmud Kemal'in (İnal) Nâlânî imzasıyla bazı manzumeleri de Hazîne-i Fünûn'da çıkmıştır.
Şiirlerin çoğu eski tarzı devam ettirmekle beraber dönemi dikkate alındığında Hazîne-i Fünûn'un divan tarzında da yeni muhtevaları benimsediği, ayrıca tercüme şiirlere, yeni nazım şekillerine, hatta az sayıda da olsa hece ile yazılmış halk tarzı şiirlere yer verdiği dikkati çeker. Bunlardan başka edebiyatın bazı meselelerini ele alan makale ve incelemeler de derginin önemli bölümlerini oluşturur.
Hazîne-i Fünûn'un edebiyat sayfalarındaki bu zenginliğini, daha o yıllarda geniş ufku ve bilgisiyle ün yapmış olan Faik Reşad'ın ve Veled Çelebi'nin yazıları ile Andelîb takma adıyla yazan Faik Esad'ın derginin yayın politikasında hissedilen ağırlığının meydana getirdiği anlaşılmaktadır. Başlangıçta divan şiirinin aleyhindeki tutumuyla bilinen Faik Reşad Hazîne-i Fünûn'daki yazılarıyla bu konuda daha ılımlı, hatta divan edebiyatını benimseyen bir tavır takınmıştır. Özellikle
derginin ilk üç cildinde yer alan yazılar arasında büyük bir yekun tutan divan şairleri hakkındaki makaleleri, bu alanda yapılmış ilk monografi denemeleri olarak önem taşır. Nitekim bunlar daha sonra kitap haline getirilerek edebiyat tarihimizin kaynakları arasına girmiştir {Es-fâ/; Mİ, İstanbul 1311-1312; Terûclm-iAh-uâl, İstanbul 1313; Terâcim-i Ahuâl-i Me-şâhîr, İstanbul 1313). Ayrıca edebî tenkit, sohbet, deneme, hâtıra mahiyetindeki "Musahabe" başlıklı yazıların çoğunu Faik Reşad yazmıştır.
Veled Çelebi'nin İran ve Türk şiiri hakkında dergiye "Musahabe" başlığı altında yazdığı makaleler arasında dört tanesi, Türkçe'nin sadeleşmesi ve hece vezninin önemi konularında birçok araştırmacının dikkatini çekmiştir (Agâh Sırrı Levend. söz konusu yazıların Mehmed Ce-lâl'e ait olduğunu zannetmiştir, bk. Kolcu, s. 49-54). Dergide Bahâî imzasıyla yazan Veled Çelebi bu dört yazısında İlk Türkçe şiirler ve halk edebiyatı nazım şekilleri hakkında bilgi vermiş, eskiden Türkçe'ye aşırı derecede Arapça ve Farsça ketime girmiş olmasını tenkit etmişse de bundan sonra bir tasfiyeye girişmenin mümkün ve gerekli olmadığını ileri sürmüştür (i, nr. 16. 17,22,26). Veled Çelebi'nin bu yazıları, Türk edebiyatı tarihinde hece vezni üzerine teorik bilgi ve görüşlerin ilki olması bakımından önem taşır.
Bu özellikleriyle Hazîne-i Fünûn, umumiyetle muhafazakâr bir tutum içinde görülmekle beraber yenileşmeye ve değişmeye açık, fakat yerliliğini kaybetmeyen bir edebiyat anlayışını devam ettirmiştir. Sâmih Rifat'ın hece ile yazılmış bir şiirinin "Şi'r-i Millî" adıyla yayımlanması (i, nr. 44, s. 351), dergide genellikle ansiklopedik yazılar yazan Ali Muzafferin "Anadolu Bir Hazinedir" başlıklı maka-lesiyle (I, nr. 2, s. 10-11) Anadolu sevgisi uyandırmaya çalışması bu tutumun iki farklı örneğidir. Ayrıca ansiklopedik bilgiler veren pek çok yazıdan başka Ahmed Râsim ve Zeki Megâmiz gibi bazı yazarların makale ve denemeleri de Hazîne-i Fünûn'da yer almıştır.
Hazîne-i Fünûn'un kapanmasında edebî sayfalarını gittikçe zenginleştiren, resimli, kaliteli baskısıyla okuyucuyu cezbeden Servet-i Fünûn dergisiyle rekabet edememesinin rolü düşünülebilir. Esasen yazar kadrosunun bir kısmı Servet-i Fünûn'da yer almaya başlamıştır. Daha sonraları Servet-i Fünûn dönemi hakkında hâtıralarını yazanlar. Hazîne-i Fünûn'un kendilerini düşman sayarak yenileşen edebiyatı ve yeni yazarları ağır bir şekilde tenkit ettiğini ifade etmişlerdir (Hüseyin Cahid |Yalçın], Kavgalarım, s. 10, 11. 13, 14; a.mlf.. Edebi Hatıralar, s. 82; Mehmed Rauf, s. 35-37, 41, 47, 73). Servet-i Fû'nûn'un uzun yıllar devam edecek olan başarısı bazı araştırmacıların Hazîne-i Fünûn hakkında, "eski vadide yazanların neşir vasıtası" şeklinde doğruyu tam aksettirmeyen bir hüküm vermelerine sebep olmuştur (Levend, Edebiyat Tarihi Dersleri, s. 245). Buna karşılık İbnülemin Mahmud Kemal. Faik Reşad'dan naklen, dergide gazelleri yayımlanan Ayıntablı Râşid Efendi'nin di-vançesinin basılması söz konusu olurken dergi mensuplarından birkaçının "bu zamanda öyle eski şeylerin tab'ı münasip olmayacağı" itirazlarıyla reddedildiğini Söyler (Son Astr Türk Şairleri, s. 1357). Hazîne-i Fünûn'un tam koleksiyonu İstanbul'da Beyazıt Devlet, Atıf Efendi, Sü-leymaniye, Hakkı Tarık Us kütüphanele-riyle İstanbul Belediyesi Atatürk Kitaplı-ği'nda bulunmaktadır.

read here read read
abortion methods dilatation and curettage hysteroscopy articles on abortion
Adres :
Telefon :
Fax :
E-Posta :
Yayınlayan Kurum / Matbaa : Alem Matbaası, Ahmed İhsan ve Şurekası Matbaası
Yayınlandığı Ülke :
Yayınlandığı Şehir :
Yayın Başlangıç Tarihi : 1308
Yayın Bitiş Tarihi : 1313
Yayın Sayı Adedi : 156
Otel Tekstili antalya escort sakarya escort mersin escort gaziantep escort diyarbakir escort manisa escort bursa escort kayseri escort tekirdağ escort ankara escort adana escort ad?yaman escort afyon escort> ağrı escort ayd?n escort balıkesir escort çanakkale escort çorum escort denizli escort elaz?? escort erzurum escort eskişehir escort hatay escort istanbul escort izmir escort kocaeli escort konya escort kütahya escort malatya escort mardin escort muğla escort ordu escort samsun escort sivas escort tokat escort trabzon escort urfa escort van escort zonguldak escort batman escort şırnak escort osmaniye escort giresun escort ?sparta escort aksaray escort yozgat escort edirne escort düzce escort kastamonu escort uşak escort niğde escort rize escort amasya escort bolu escort alanya escort buca escort bornova escort izmit escort gebze escort fethiye escort bodrum escort manavgat escort alsancak escort kızılay escort eryaman escort sincan escort çorlu escort adana escort